Có hai loại nhận thức – nhận thức chọn lọc và nhận thức không chọn lọc. Nhận
thức chọn lọc liên quan đến việc tập trung vào một tầng thứ hoặc chiều kích cụ
thể và khám phá sự thật về thực tại đó. Điều này thường được thực hiện thông
qua việc tập trung, khám phá và các kỹ thuật kiểm soát tâm trí. Nhận thức
không chọn lọc, hoặc nhận thức đồng thời, thường đạt được thông qua thiền
định và liên quan đến việc mở rộng tâm trí có ý thức sang đến vùng tiềm thức
và siêu thức.
Nhiều người nhầm lẫn giữa nhận thức chọn lọc và không chọn lọc. Nhận thức
chọn lọc luôn liên quan đến việc không xét đến một/nhiều tầng thứ thực tại
trong khi đang xem xét một tầng thứ khác. Điều này là cần thiết để thực hiện
một số nhiệm vụ hoặc truyền đạt ý tưởng về một thực tại nhất định. Nếu tôi
đang hướng dẫn ai đó cách lái xe ô tô, tôi không muốn khám phá những cảnh
giới trừu tượng hơn cùng một lúc; Tôi muốn tập trung vào kỹ thuật lái xe. Tuy
nhiên, nếu tôi đã trải qua một ngày khó khăn để giải quyết các vấn đề thực tế
và muốn cho bản thân nghỉ ngơi, tôi cần cho phép tâm trí của mình trở nên
rộng mở và nắm bắt toàn bộ bức tranh của cuộc sống. Khi tôi làm điều này,
thực tại ở chiều kích 3 nhỏ bé của tôi chỉ là một khung hình trong bộ phim vũ
trụ; một khía cạnh nhỏ bé của một tổng thể huy hoàng. Tất cả các vấn đề và
con người trong cuộc sống trần thế của tôi chỉ đơn thuần trở thành “diễn viên
trên sân khấu”, trích lời một nhà viết kịch nổi tiếng. Từ trạng thái rộng mở này,
tôi có thể xem tất cả các góc độ khác nhau của một vấn đề nhất định và đưa ra
các giải pháp sáng tạo.
5. Các mô hình và cấu trúc của thực tại
Theo kinh nghiệm của tôi với hàng ngàn học viên thực hành phát triển cá nhân,
cũng như nhiều vị thầy, tôi đã bắt gặp cái mà tôi gọi là “sự nhầm lẫn về tầng
thứ”. Sự nhầm lẫn về tầng thứ là tình trạng khi một hoặc cả hai điều sau xảy
ra:
