XXI
Cái trò đùa này là gì vậy? Mẹ tôi sinh ra, mẹ tôi đến, mẹ tôi vui mừng vì
con trai mẹ, mẹ vui mừng vì các váy áo của mẹ, mẹ đã cười, mẹ đã hy vọng
biết bao, mẹ đã vất vả biết bao, mẹ đã bọc những cuốn sách học trò của tôi
bằng giấy láng đẹp màu hồng xiết bao cẩn thận và với những cái vuốt nước
bọt của kẻ chăm chú, mẹ đã sợ bệnh tật đến thế, mẹ đã tin tưởng mù quáng
đến thế vào các thầy thuốc của mẹ, mẹ đã chuẩn bị trước hàng tháng trời
các kỳ lưu trú thân thương của mẹ ở Genève, chính là ảo tưởng của mẹ, mẹ
đã sung sướng biết bao khi tôi nói với mẹ rằng mẹ chắc chắn đã giảm được
vài cân, điều này không bao giờ đúng, mẹ đã sung sướng biết bao khi tôi
giả vờ thích những chiếc mũ nhỏ nhắn tội nghiệp, trang nghiêm mà vụng
về, vá víu một cách tiết kiệm biết bao. Và tất cả cái đó, tất cả cái đó, để làm
gì? Để chẳng làm gì. Để kết thúc trong một cái hố.
Mẹ đã từng trẻ trung, mẹ già của tôi. Tôi nhớ lại một hôm khi tôi lên sáu,
mẹ đến đón tôi ở trường các bà sơ đạo thiên chúa. Tôi đã thấy mẹ mình đẹp
biết bao bà mẹ trẻ của tôi. Tôi đã tự hào ngắm mẹ dưới cái mũ của mẹ trên
có một con vẹt nhồi rơm, nó cũng kỳ cục như cái mũ Jean-Bart bằng da
luộc độc nhất vô nhị của tôi, kết quả những suyưởng của một người thợ làm
mũ sớm bị trừng phạt và sạt nghiệp bằng một sự phá sản thích đáng. Tôi đã
nhìn với lòng nhiệt tình bà mẹ thon thả hai mươi lăm tuổi của tôi và bảo với
mẹ rằng mẹ là người xinh đẹp nhất trên đời. Và mẹ đã cười sung sướng.
Quỷ hay Chúa, tại sao người lại đặt vào con người sẽ chết kia nụ cười này,
nó là nhu cầu phi lý của niềm vui mà chỉ những người bất tử mới có?
Chúng ta đã sớm bị lừa dối trên trái đất này.
Lạy Chúa, tại sao, tại sao mẹ lại cười vì mẹ trẻ đẹp nếu giờ đây mẹ đang
nằm trong lòng đất? Sao mà khó thở trong quan tài làm vậy, nơi những
