vương đối với quần thần. Chừng nào mà các truyền thống gia đình vẫn còn
được duy trì thì đạo đức xã hội một cách tự nhiên cũng có thể được duy trì.
“Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”. [11]
Phật giáo và Đạo giáo là bộ phận chú trọng vào việc “xuất thế gian” trong
văn hóa Trung Quốc truyền thống. Sự ảnh hưởng của Phật giáo và Đạo giáo
có thể thấy trong tất cả các khía cạnh của cuộc sống con người. Trung y,
khí công, phong thủy, và bói toán đều bắt nguồn sâu sắc từ Đạo giáo.
Những môn này cũng như những khái niệm của Phật giáo về thiên quốc và
địa ngục, thiện hữu thiện báo, ác hữu ác báo, cùng với luân thường đạo lý
của Nho giáo, đã tạo nên cốt lõi của văn hóa Trung Quốc truyền thống.
Các tín ngưỡng Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo đã đem lại cho người
Trung Quốc một hệ thống đạo đức rất ổn định, không thay đổi chừng nào
trời đất vẫn còn tồn tại, “thiên bất biến, đạo cũng bất biến”. [12] Hệ thống
đạo đức này là cơ sở cho sự bền vững, hòa bình và sự hài hòa trong xã hội.
Đạo đức thuộc về lĩnh vực tinh thần; vì vậy, nó thường mang tính khái
niệm. Văn hóa biểu đạt hệ thống đạo đức trừu tượng đó thành ngôn ngữ mà
mọi người có thể hiểu được.
Hãy lấy “Bốn tác phẩm kinh điển của Trung Quốc”, bốn tiểu thuyết nổi
tiếng nhất trong văn hóa Trung Quốc, làm ví dụ. Tây Du Ký [13] là một câu
chuyện thần thoại. Hồng Lâu Mộng [14] bắt đầu bằng một cuộc đối thoại
giữa một hòn đá có linh hồn và Mang Mang đạo sĩ, Diệu Diệu chân nhân
cùng Không Không đạo nhân trên đỉnh Vô Kê, núi Đại Hoang - đoạn này
cho thấy những đầu mối của kịch tính giữa người với người diễn ra trong
tiểu thuyết. Thủy Hử [15] bắt đầu bằng câu chuyện về thái úy Hồng, người
nắm binh lực, đã vô ý thả 108 con yêu ma ra như thế nào.
Truyền thuyết này giải thích về nguồn gốc của 108 vị anh hùng Lương Sơn
Bạc. Tam Quốc Diễn Nghĩa [16] bắt đầu bằng một cảnh báo của trời về một
thảm họa, và kết thúc bằng một đạo trời không thể cưỡng lại được là: “Hợp
rồi tan, tan lại hợp, đó cũng là lẽ nhiệm mầu của trời đất vậy”. Những câu
chuyện nổi tiếng khác, như Đông Chu Liệt Quốc [17] và Thuyết Nhạc Toàn
Truyện (Chuyện đầy đủ về Nhạc Phi) [18], tất cả đều bắt đầu bằng những
truyền thuyết như thế.