cũng nên giấu kiến thức và những hiểu biết của mình. Người ta chỉ có thể là
bạn bè của nhau nếu họ không tìm cách thu hút sự chú ý về mình hay tỏ ra
thông minh hơn người kia. Thực ra, nghệ thuật giao tiếp cổ điển là tránh mọi
sự mất cân bằng trong giao tiếp, như cuốn Book of the Courtier (Sách của
cận thần)
của Baldassare Castiglione đã chỉ ra: mọi người cần bình đẳng,
ít nhất là cho mục đích giao tiếp, nếu không cuộc hội thoại sẽ thất bại. Nó
cần phải thoát khỏi hệ thống thứ bậc và bình đẳng về mặt đóng góp. Bạn
thích ăn tối với bạn bè hơn là với giáo sư, trừ khi vị giáo sư của bạn hiểu rõ
“nghệ thuật” giao tiếp.
Thực ra, có thể khái quát hóa và đưa ra định nghĩa về xã hội là một không
gian trong đó nhiều nguyên tắc cạnh tranh và hệ thống thứ bậc được gỡ bỏ,
nơi lợi ích tập thể lấn át lợi ích cá nhân. Tất nhiên, sẽ luôn có căng thẳng với
bên ngoài, nhưng đó là một vấn đề thảo luận khác. Ý tưởng về việc dỡ bỏ sự
cạnh tranh trong một nhóm hay bộ lạc, một lần nữa, tồn tại trong khái niệm
về nhóm theo nghiên cứu của Elinor Ostrom.
TÍNH PHI TUYẾN TRONG SỰ PHÁT TRIỂN
Bây giờ, chúng ta sẽ khái quát hóa thành sự phát triển nói chung. Bạn có
muốn xã hội thịnh vượng hơn không, hay bạn muốn một điều gì khác – như
thoát khỏi nghèo đói? Những lựa chọn của bạn thuộc về bạn hay những
người bán hàng?
Chúng ta hãy quay lại câu chuyện về bữa ăn ở nhà hàng đắt đỏ nọ và làm
phép so sánh giữa lựa chọn ép buộc và lựa chọn tự nhiên. Nếu được lựa
chọn giữa việc trả 200 đô-la cho một chiếc bánh pizza và 6,95 đô-la cho một
bữa ăn với những món Pháp phức tạp kia, tôi sẵn sàng trả 200 đô-la cho
chiếc bánh pizza, cộng thêm 9,95 đô-la cho một chai vang Malbec. Thực ra,
tôi sẽ trả tiền để không phải ăn ở nhà hàng gắn sao Michelin kia.
Lối tư duy này cho thấy rằng sự phức tạp, ở một mức độ nào đó, có thể gây
ra sự suy thoái, mà các nhà kinh tế học gọi là “lợi ích âm
.” Điều này cho
