Mức độ bạn thực lòng “tin” vào điều gì đó chỉ có thể được thể hiện qua
những gì bạn sẵn sàng chấp nhận rủi ro vì nó.
Nhưng cần phải bàn thêm về yếu tố trang trí này của niềm tin, cuộc sống,
những nguyên tắc kỳ lạ được tuân thủ bên ngoài các bệnh viện sang trọng
kiểu Gemelli của thế giới. Chúng có mục đích gì? Chúng ta có thể thực sự
hiểu được chức năng của chúng hay không? Có phải chúng ta đã nhầm lẫn
về chức năng của chúng không? Chúng ta có hiểu nhầm tính lý trí của chúng
không? Chúng ta có thể sử dụng chúng để định nghĩa về lý trí được không?
LINDY NÓI GÌ?
Chúng ta hãy xem Lindy có gì để nói về “lý trí.” Khái niệm “tư duy” và
“hợp lý” đã tồn tại trong suy nghĩ của người xưa, hầu hết là gắn liền với khái
niệm về sự cảnh giác, hay sophrosyne; nhưng khái niệm hiện đại về “lý trí”
và “ra quyết định có lý trí” ra đời sau hậu quả của Max Weber
, với những
công trình của các nhà tâm lý học, các nhà triết học giả hiệu, và các nhà tâm
lý học giả hiệu. Khái niệm sophrosyne cổ điển mang ý nghĩa tổng hợp của
sự cảnh giác, kiểm soát bản thân, và sự chừng mực. Nhưng từ này đã bị thay
thế bằng một từ hơi khác một chút. Từ “lý trí” ra đời sau thời kỳ Khai
sáng
, khi chúng ta chắc mẩm rằng sự hiểu biết về thế giới sắp sửa nằm
trong tầm tay với của mình. Nó giả định rằng không có sự ngẫu nhiên, hay
một cấu trúc ngẫu nhiên lược giản của thế giới chúng ta. Tất nhiên là không
có cả những tương tác với thế giới.
Định nghĩa duy nhất về lý trí mà tôi cho là chuẩn mực về mặt thực tiễn, thực
nghiệm, và toán học là như thế này: Lý trí là những gì cho phép sự sống sót
được tiếp tục. Không giống như những lý thuyết hiện đại của các nhà tâm lý
học giả hiệu, chúng liên kết với lối tư duy cổ điển. Với tôi, bất kỳ điều gì
ngăn cản sự sống sót ở mức độ cá nhân, tập thể, bộ lạc, hay ở bất cứ cấp độ
khái quát nào, đều là phi lý trí.
Vì thế mà ra đời nguyên tắc cảnh giác và sự hiểu biết có căn cứ về rủi ro.
