lối tiếp cận đầy quyết liệt của Kant vì một lý do chính:
Hành vi phổ quát trên giấy tờ là lý tưởng, nhưng trong thực tế là thảm họa.
Tại sao? Như sẽ còn bàn đến nhiều trong cuốn sách này, chúng ta là loài
động vật cục bộ và thực dụng, nhạy cảm với quy mô. Cái nhỏ không phải là
cái lớn; cái hữu hình không phải là cái trừu tượng; cảm xúc không phải là lý
trí. Nếu như ở phần trước chúng ta đã lập luận rằng vi mô hoạt động hiệu
quả hơn vĩ mô, thì tương tự, tốt nhất là nên tránh nói một cách chung chung
khi chào người trông garage. Chúng ta nên tập trung vào môi trường hiện
tại; chúng ta cần những nguyên tắc đơn giản nhưng thiết thực. Tệ hại hơn:
cái chung và cái trừu tượng lại thường thu hút những kẻ tâm thần luôn tự coi
mình là đúng, như những kẻ thích can thiệp ở Phần 1 của chương Mở đầu.
Nói cách khác, Kant không hề nắm được khái niệm về quy mô – ấy thế
nhưng rất nhiều người trong chúng ta hiện đang là nạn nhân của chủ nghĩa
phổ quát kiểu Kant. (Như chúng ta đã thấy, thế giới hiện đại ưa chuộng cái
trừu tượng hơn là cái cụ thể; những chiến binh đấu tranh cho công lý xã hội
bấy lâu nay vẫn bị kết tội là “đối xử với con người như những mục phân loại
thay vì trên cương vị các cá nhân.”) Trước nhà tư tưởng chính trị vĩ đại
Elinor Ostrom
(chúng ta sẽ nói về bà một chút trong Chương 1), rất ít
người ngoài lĩnh vực tôn giáo hiểu được khái niệm về quy mô.
Thực ra, thông điệp sâu xa của cuốn sách này là mối nguy hại của chủ nghĩa
phổ quát khi nó được đẩy đi quá xa – hòa trộn cái vi mô và cái vĩ mô. Tương
tự, ý tưởng chính trong cuốn Thiên nga Đen là sự Plato hóa
, tức là hành
động bỏ qua những yếu tố trung tâm nhưng bị ẩn giấu của một sự việc trong
quá trình chuyển hóa nó sang thành một khái niệm trừu tượng, sau đó tạo ra
sự sụp đổ.
II. TỪ KANT ĐẾN TONY BÉO
Bây giờ, ta hãy di chuyển đến thời điểm hiện tại với mật độ giao dịch dày
đặc. Ở New Jersey, sự đối xứng, theo cách nói của Tony Béo, có thể chỉ đơn
