nhớ đến điều đó và tất cả đều nói: sắp tới gia đình Gamzatốp sẽ có thêm cậu
Mahômét.
Trong sân nhà ông tôi chưa từng bao giờ có con vật bốn chân bước vào,
trừ chó và mèo. Không biết đã lần nào ông tôi ngủ trong chăn chưa, không
chắc là ông tôi đã biết thế nào là quần áo lót. Chưa có vị bác sĩ nào trên thế
giới này có thể khoe rằng đã được khám bệnh cho Mahômét, đã nhìn vào
miệng ông, bắt mạch ông, bắt ông thở thật sâu, thật mạnh hay nói chung là
nhìn thấy thân hỉnh ông. Không có ai trong làng tôi biết rõ được ngày sinh
và ngày mất của ông. Nếu tin vào một lá đơn được viết ra để bôi nhọ bố tôi
thì ông nội Mahômét có biết chút ít tiếng Ả Rập. Bố tôi đã lấy tên ông để
đặt cho người con đầu lòng, người anh cả của tôi.
Bố tôi còn có một người chú chết ít lâu trước khi mẹ tôi sinh đứa con trai
thứ hai. Chú tên là Akhintri.
- Đấy, Akhintri sống lại rồi! - dân làng sung sướng nói, khi cậu bé thứ
hai sinh ra trong nhà tôi. - Akhintri của chúng ta đã sống lại. Nếu có con
quạ nào đậu lên nóc nhà đơn sơ của ông thì đây sẽ là điềm lành, chứ không
phải điềm dữ. Hãy cầu cho đứa bé này lớn lên cũng sẽ thành người tốt bụng
như người nó đã mang tên.
Vào khoảng thời gian tôi sắp ra đời, bố tôi chẳng còn ai thân thích hay
ruột thịt vừa mới chết hay mất tích ở xứ sở xa lạ để tên của người đó có thể
được chuyển sang cho tôi, để tôi sẽ lại mang cái tên ấy trên đời một cách
trung thực như vậy,
Khi tôi ra đời, bố tôi mời những người đáng kính nhất trong làng đến nhà
để làm lễ đặt tên. Họ chậm rãi ngồi xuống trong nhà với đầy vẻ trịnh trọng,
hệt như họ đang phải quyết định số phận của cả một nước. Trên tay mỗi
người là một chiếc bình sứ miền Bankhar. Trong bình tất nhiên là rượu buza
sủi bọt. Chỉ có một người cao tuổi nhất, râu tóc bạc trắng như tuyết, trông
giống như một nhà tiên tri là không cầm gì trên tay.
Mẹ tôi từ một phòng khác bước ra và trao tôi cho ông già đó. Tôi quẫy
đạp trên tay ông già, lúc ấy mẹ tôi nói:
