Rút trong sổ tay. Nước Bỉ. Tôi tham dự cuộc gặp gỡ các nhà thơ thế giới,
đại diện nhiều nước, nhiều dân tộc. Mỗi người đều lên diễn đàn và nói về
nhân dân mình, về văn hóa, thơ ca, về số phận của đất nước mình. Cũng có
những đại biểu như thế này: người Hunggari ở Luân Đôn, người Extônia từ
Pari, người Balan ở Xan - Frăngxixkô... Biết làm thế nào được, số phận đã
ném họ đi khắp các nước, qua những biển rộng và núi cao, cách thật xa quê
hương.
Tôi ngạc nhiên hơn cả khi nghe một thi sĩ phát biểu: - Thưa các ngài, các
ngài từ nhiều nước khác nhau đến đây. Các ngài là đại diện nhiều dân tộc
khác nhau. Chỉ có tôi ở đây là không đại diện cho một dân tộc nào, một
nước nào cả. Tôi là đại biểu của tất cả các dân tộc, của tất cả các nước, tôi
là đại diện của thơ ca. Vâng, tôi - là thơ ca. Tôi - là mặt trời chiếu rọi cả
hành tinh này, tôi - là cơn mưa tưới nhuần mặt đất mà không hề nghĩ đến
nguồn gồc dân tộc của mình, tôi - là cái cây nở hoa như nhau trên khắp mọi
miền của trái đất này.
Anh ta nói như vậy rồi rời khỏi diễn đàn. Có nhiều người vỗ tay. Và tôi
nghĩ rằng: anh ta nói có phần đúng, tất nhiên, - chúng tôi, những nhà thơ, có
trách nhiệm với cả thế giới, - nhưng kẻ nào không gắn bó với một mánh đất
quê hương thỉ không thể đại diện cho cả hành tinh này được. Đối với tôi,
anh ta giống như một người rời bỏ quê hương, lấy vợ ở một miền xa và gọi
bà nhạc là mẹ đẻ. Tôi không ghét bỏ gì các bà nhạc, nhưng ngoài mẹ ra,
không có ai khác là mẹ đẻ được.
Khi người ta hỏi anh rằng anh là người thế nào, thì anh có thể chìa chứng
minh thư, tấm hộ chiếu ra, trong đó ghi mọi điều cần thiết.
Nếu khi có ai hỏi một dân tộc xem dân tộc đó là thế nào, thì dân tộc đó sẽ
đưa ra “giấy tờ” của mình là các nhà bác học, nhà văn, nhà họa sĩ, nhạc sĩ,
nhà hoạt động chính trị, các vị tướng lãnh.
Từng người một, từ khi còn trẻ, cần phải hiểu rằng mình ra đời trên trái
đất này là để đại diện cho nhân dân mình, và cần phải sẵn sàng đón nhận vai
trò đó.
