Câu chuyện của người phụ nữ Gruzia làm tôi xúc động mạnh. Tôi hứa sẽ
gửi đất sang đấy. Tôi đã đem câu chuyện này hỏi ý kiến các cụ già.
- Có nên gửi đất của ta sang cho những người sống ở nước ngoài không?
- Với người khác thì không nên gửi, nhưng với con cháu Samin thì cứ gửi
- các cụ già trả lời.
Một cụ già mang đến cho tôi nắm đất từ làng quê của Samin, chúng tôi
gói vào tấm khăn có thêu tên ấy. Cụ già nói:
- Anh gửi chỗ đất này cho họ nhưng nhớ nói với họ rằng mỗi hạt đất này
đều vô giá. Anh viết thư thêm báo cho họ biết rằng cuộc sống trên mảnh đất
này giờ đã thay đổi, những ngày mới đã đến. Anh kể lại mọi chuyện cho họ
biết nhé.
Nhưng tôi đã không phải viết thư. Ít lâu sau tự tôi đã tới Thổ Nhĩ Kỳ.
Mang theo cả món quà vô giá.
Tôi đi tìm con cháu Samin, nhưng tôi không gặp họ được. Người ta nói
với tôi rằng cháu nội của Samin không rõ đi đâu, gần như là tới tận Mếcka.
Hai cháu gái Nagiavát và Naghát cũng không đến gặp tôi. Người ta nói rằng
một bà thì bị đau đầu, bà kia thì lên cơn đau tim.
Vậy thì tôi biết đem cho ai nắm đất Đaghextan? Ở đây còn có một số
người Avar khác nữa, nhưng những người này tự nguyện rời bỏ Đaghextan.
Đến lúc ấy tôi hiểu rằng Samin của họ và Samin của tôi là những Samin
khác nhau.
Ở chốn Thổ Nhĩ Kỳ xa xôi tôi mang theo mình nắm đất Đaghextan.
Trong nắm đất nhỏ này tôi nhìn thấy những làng bản của chúng tôi. Guníp,
Trirkây, Actư, Kumukha, Khunzắc, Xađa, Xunta, Trarađa…Đó là đất nước
chúng tôi.
Tôi đã viết rất nhiều và sẽ còn viết nhiều về miền đất ấy. Bây giờ thì
không thể lấy tấm áo khoác ngoài mà phủ kín miền đất ấy như câu chuyện
