xa như con đường mòn trên triền núi, theo đó có thể đi đến tận cùng thế
giới.
Khoảng cách giữa nhưng dòng thơ khác nào đường phố có ngôi nhà
người anh yêu. Nó như bờ ngăn trên ruộng của cha ông. Như thời khắc mặt
trời lên và mặt trời khuất bóng ngăn cách đêm với ngày.
Bài ca ghi trên giấy và bài ca chưa được ghi. Nhưng cho dù bài ca ấy là
thế nào đi nữa, nó cũng đều sẽ phải vang lên. Bài ca không hát khác nào
cánh chim không bay, khác nào trái tim không đập.
Ở miền cao chúng tôi thường nói: khi người chăn cừu hát thì cừu thôi
không gặm cỏ. Nhưng một khi bài ca vang lên trên sườn núi tươi màu cỏ
xanh, thì đến cả những chú cừu non mới sinh ra cũng bỗng biết kiếm ăn.
Có một người yêu cầu bạn mình hát một bài bằng tiếng mẹ đẻ. Không
biết vị khách vì không biết bài hát nào hay vì không biết hát, mà lại nói
rằng ở miền anh ta không có bài hát nào.
- Như vậy thì anh cần phải xem lại chính bản thân anh có ở trên đời này
không. Một dân tộc không thể tồn tại mà lại thiếu bài ca!
Ai, đai, đalalai! Đala-đala, đunla-lai! Bài ca là chiếc chìa khóa để mở kho
báu của ngôn ngữ. Ai, đai, đalalai! Đala-đala, đunla-lai!
Tôi xin kể chuyện một bài ca đã ra đời như thế nào. Về chuyện này từ lâu
tôi đã có bài thơ. Bài thơ đó như sau:
CON DAO VÀ CÂY ĐÀN KUMUZ
Thuở xưa có chàng trai
Sống sau đèo êm ả
Chàng trồng một cây vả
Chàng có một con dao
Chàng chăn một con dê
