ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN - TẬP 1 - Trang 102

hết bọn giặc. Việc lên đến chúa, chúa truy tặng Cẩn hàm Đại lý tự khanh,
thụy là Trung Nghị.
Trước kia Cẩn có một con ngựa khỏe, gởi nuôi ở chỗ khác. Đêm ấy, nhà
chủ mộng thấy Cẩn vội vàng đến lấy ngựa, tỉnh dậy ra chuồng ngựa xem
thì ngựa đã chết rồi. Nhà chủ lấy làm lạ, vội đi báo tin cho Cẩn biết, mới
hay Cẩn đã chết từ canh hai đêm ấy rồi. Đến lúc tra tấn bọn giặc chúng đều
nói: Đương đêm, thấy Cẩn cưỡi ngựa, múa đao, đón đánh, cho nên không
trốn vào đâu được. Ai cũng cho là thiêng bèn lập đền thờ Cẩn ngay ở đấy.
Con Cẩn là Đăng Thông, ngụ ở Gia Định. Khi Tây Sơn vào "cướp, Thông
mộ quân cần vương, làm quan đến Khâm sai Thống binh, đánh nhau với
"giặc" chết trận. Thông có 3 con là Vinh, An và Thuận, đầu thời trung
hưng, đều tòng quân, làm Cai đội.
Nội tán Phạm
Hiệu là Vân Hiên. Hi Tông Hoàng Đế năm thứ 18 (1630) được bổ Văn
chức. Thần Tông Hoàng Đế khi chưa lên ngôi, vẫn quý trọng nhân cách
ông, thường cùng bàn bạc, giao tình rất thân mật. Năm thứ 19 (1631)
nghịch Anh làm Trấn thủ Quảng Nam hung tợn tự đắc, vẫn có ý cướp ngôi
Thế tử. Phạm sợ Anh cầm quân ở ngoài, không kiềm chế được, bèn nói với
chúa, xin làm Ký lục Quảng Nam, chúa ưng thuận. Thần Tông hầu bên
cạnh, chưa hiểu ông, có vẻ bất bình. Phạm mấy lần phải đưa mắt, Thần
Tông mới hiểu. Lúc Phạm ra đi, Thần Tông thân đi tiễn. Phạm nói thầm:
"Có tôi ở đấy, minh công yên gối, không lo ngại gì". Lúc đã đến trấn, hễ
Anh có cử động gì, Phạm liền gửi thư mật phi báo để đề phòng.
Đến lúc Thần Tông nối ngôi chúa, Anh bèn giữ Quảng Nam làm phản, triệu
Phạm họp bàn. Phạm giả cách bàn mưu: xin đắp lũy chặn quân, làm kế cố
thủ. Rồi bí mật đem gia thuộc trốn về, đem sự việc tâu lên. Chúa bèn sai
tướng đi đánh, bắt được Anh. Phạm vì có công, được thăng làm Nội tán, coi
việc chính sự.
Canh Thìn (1640), Thần Tông năm thứ 5, chúa thấy biên cảnh yên ổn bèn
để ý việc doanh tạo, xây Nam lâu rất lộng lẫy. Phạm can rằng: "Thần nghe
người xưa dùng người hiền làm giường cột, lấy nhân đức làm thành quách,
ung dung, lặng lẽ chắp tay mà nhà nước vững như tấm đá. Xưa, đế Nghiêu