bèn thuộc vào nhà Tùy, đặt làm 3 quận: Ty Ảnh, Hai m và Lâm Ấp. Đầu
đời nhà Đương, đổi Lâm Ấp làm Lâm Châu, Ty ảnh làm Cảnh Châu, Hải m
làm Sơn Châu. Trinh Quán (118) năm thứ 2 (628), cháu (gọi bằng chú bác)
Phạm Chí là Phạm Đầu Lê thu phục lại nước, sai sứ dâng hòn ngọc Triêu
hà hỏa châu và con vẹt 5 sắc, bị Ma A Mợn Đa Da Độc giết chết, người
trong nước lập con nhà cô của Đầu Lê là Da Cát Địa đổi xưng là Hoàn
vương, trong năm Thiên Bảo (119) dâng hòn ngọc hỏa hoàn. Đầu năm
Nguyên Hòa (120) vào xâm cướp châu Hoan Ái của An Nam, Đô hộ là
Trương Chu đánh phá tan, bèn bỏ Lâm ấp dời nước sang Chiêm, gọi là
Chiêm Thành. Đầu năm Kiến Đức (121) đời Hậu Chu, vua nước ấy là
Thích Lị Nhân Đức Man sai sứ dâng đá bồ cát, đến Kiến Đức (122) năm
thứ 5 (967), Tất Bị Nhân Đà Bàn sai sứ vào cống. Nước Việt ta dựng nước
năm đầu nhà Đinh, nước ấy lấn cướp Hoa Lư, qua cửa biển Đại Nhã gặp
gió quân vỡ chạy. Sau bắt giam sứ Tiền Lê là bọn Từ Mục, Ngô Tử, vua Lê
Đại Hành tự đem quân đi đánh chém tên tướng là Tỳ My Phuế ở trận, san
phẳng thành rồi về. Đầu đời nhà Lý, cướp bóc nơi men biển. Năm Minh
Đạo thứ 3(1044), vua Thái Tôn (nhà Lý) thân đi đánh Chiêm Thành. Xạ
Đẩu bày trận bên sông Bố Chính, Thái Tôn đốc các quân bỏ thuyền lên cạn
để đánh, chém Chiêm chúa là Xạ Đẩu ở trận, quân vào thành Phật Thệ, bắt
sống thê thiếp của Xạ Đẩu và bắt được hơn 5000 người dân, cho ở trấn
Vĩnh Khang đến Đăng Châu (nay là Quy Hoá), đặt ra làng ấp, phỏng theo
hiệu cũ của Chiêm Thành. Năm Long Thuỵ Thái Bình thứ 2 (123) (1055),
sai sứ sang cống, sau lại vào ăn cướp. Thánh Tông thân đi đánh, bắt được
vua nước ấy là Chế Củ đem về. Chế Củ xin dâng 3 châu: Địa Lý, Ma Lênh,
Bố Chính để chuộc tội, Thánh Tông tha cho về. Năm Nhân Tông Thái Ninh
thứ 4 (124) (1075) sai Lý Thường Kiệt đi ra ngoài biên họa địa đồ hình thể
3 châu. Đổi Địa Lý làm châu Lâm Bình, Bố Chính làm châu Bố Chính, Ma
Lênh là châ Minh Linh, chiêu mộ dân đến ở. Chế Củ chết, Chế Ma Na lập
lên, lại lấy lại 3 châu đã dâng. Năm Long Phù thú 4 (1104) Lý Thường Kiệt
sang đánh, Ma Na lại dâng đất 3 châu trước rồi lại dâng voi trắng cùng 2
đoá hoa vàng. Khoảng năm Thần Tông, cùng với nước Chân Lạp vào lấn
cướp Nghệ An, bị Thái uý là Dương Anh Nhị đánh cho thua chạy. Năm Đại