lời xin, tức thì giải binh, lấy nguyên hàm theo hầu. Khi về Kinh, cho là
nhọc mệt đã lâu, nghỉ việc ở viện. Chưa được bao lâu, lại sung chức như
cũ.
Tới năm sau có người nói là ông ở Bắc Kỳ có ý muốn lập Hoàng tôn. Vua
xuống dụ giao cho đình thần nghiêm nghị. ông dâng lời biện oan. Mọi
người trích ra, trước đây ông ở Bắc Kỳ giảng bàn, có xướng lên câu nói nên
lập con cháu của Dực Tông Anh Hoàng Đế, hơi có hình tích và lấy cớ là sai
phái không có công trạng, bàn cất quan tước của ông. Việc lại giao xuống
nơi coi việc phúc nghị. Lại trích ra khoản khác (bảo là ngày trước ông đến
nhà Mông Chính chiếm lấy cái hòm gỗ, và cối đá là vật cũ ở nơi tiềm để)
nghị xử tội nặng. Mới được một tháng ông chết ở chỗ giam, khi ấy 57 tuổi.
Buổi đầu Hoàng thượng ta lên coi việc nước, chuẩn cho truy phục lại hàm,
tước như cũ. Thành Thái năm thứ 4 (1892) vua nghĩ đến ông là bề tôi có
công và là họ ngoại của nhà vua, đặc cách truy tặng hàm Thái bảo, gia
phong là Phù Quốc công, tên thụy là Ôn Nhã, xây sửa viên, tẩm (đền thờ ở
mả) dựng đền ngay chỗ làng ở để thờ phụng. Lại tôn sùng đức đời trước,
truy tặng bốn đời: Cao tổ tặng là Trung Thuận Đại Phu Hồng Lô Tự Khanh,
tên thụy là Đoan Huệ; Tằng tổ tặng là Trung Thuận Đại Phu Hàn Lâm Viện
Thị Độc Học Sĩ Hiển Lộc Tử, tên thụy là Đoan Mậu; Hiến tổ tặng là Anh
Dũng Tướng Quân Cấm Binh Vệ úy Thuận Hòa Bá, tên thụy là Trang Tiết;
Hiển khảo, tặng là Từ Thiện Đại Phu, Thượng Thư Hàm Tuyên Hóa Hầu,
tên thụy là Lượng ý. Dựng đền Tích Đức bày thờ. Chính thất Nguyễn thị
tấn phong làm Phù quốc nhất phẩm phu nhân. Hoàng Thái hậu ta là con gái
cả của ông.
Có 3 con trai: Đình Cáp đỗ Tú tài khoa Đinh Dậu Thành Thái năm thứ 9,
ấm thụ Hàn Lâm Viện Thị Độc Học Sĩ Phù Nghĩa Nam, rồi chuẩn thụ Hồng
Lô tự khanh; Đình Từ, Đình Uyển hiện là ấm sinh học ở nhà Quốc Tử Gi.
QUYỂN 13
TRUYỆN CÁC QUAN - MỤC III
