ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN - TẬP 3 - Trang 34

mẹ mà là thầy vậy. Sinh ra con là mẹ, biết con cũng là mẹ, mẹ là trời vậy.
Còn lại các thứ khác đã biên ở trong sách "Ngự chế văn tập".
Năm Tự Đức thứ 32, Kỷ Mão, mùa hạ, tháng 5, gặp Thánh thọ thất tuần đại
khánh tiết. Vua thân đem quần thần đến cung Gia Thọ dâng kim tiên biếu
ngự soạn làm lễ khánh hạ. Bài biểu rằng: đức dầy không bờ bến, ban sức
sống thực là hàm chứa nguồn sáng to: lòng thành không dừng lại điềm tốt
hợp lâu dài cao sáng. Bèn tự năm ngũ tuần chúc thọ, đến tuổi bảy mươi, ăn
mừng. Hợp số trời đất, lại gặp đức vua thêm thịnh. Nhờ ân lớn tổ khảo,
càng tỏ thật linh hiển thụy. Thực là phúc to của nước, cũng là việc tôn quý
nhất xưa nay. Trộm nghĩ hưởng thọ có 3 điều, cũng phải lấy nhân làm gốc.
Muốn được 4 việc ấy nếu không có đức lớn thì khó được. Duy có lòng
Nghiêu Thuấn trọng nữ giới, mới hưởng thọ Kiều Tòng của thần tiên. Nhả
hơi hút khí cần chi bí quyết hư truyền. Vui mừng thờ mẹ đã có điển chương
sẵn đó. Giới phúc theo nghĩa kinh Dịch; thọ mẫu lại đọc kinh Thi. Cung
Trường Ninh dâng thọ mà tính vui, cung Khôn Thành khánh hạ mà lễ đủ.
Nhưng chưa bao giờ có liền năm quốc khánh, con năm mươi mà mẹ bảy
mươi. Ban phúc ra ân, nhà hiếu từ mà nước được nhờ lớn như ngày nay
vậy. Bởi vì trọng tuổi già tự lòng người có sẵn; cho nên kính trọng mẹ cha,
thì ai cũng như ai. Vượt biển trèo non, ai cũng lòng thành về đến cửa. Dâng
rau phơi nắng đều đến Chúc Hồ ở Đông Triều. Hơn nữa con biết niềm vui
tuổi tác càng sâu thì tình phép hạ sao đã (do phép Hạ, sách Bách Hổ thông
nói rằng: con nuôi cha mẹ dùng phép gì, dùng phép hạ trường mộc, hỏa ấy
nuôi mẹ vậy).
Kính nghĩ Thánh mẫu Hoàng thái hậu bệ hạ chia ánh sáng hiền hậu, mở
giao hoa quẻ Khôn. Mộng nuốt ngọc tốt, báo điềm sinh con (mẹ hoàng hậu
Tề Cao Đế là Hàn thị mộng nuốt ngọc mà sinh ra hoàng hậu). Thần treo
châu báu mà chung đức lên. Dòng dõi Đào Đường chứa thiện nên cao rộng
cửa nhà (Tả truyện Tương Công năm 24 Phạm Tuyên Tử nói rằng tổ taự
đời Ngu về trước là họ Đào Cường, Tấn Chủ hạ minh là họ Phạm). Su Lỗ
(62) là đất nho phong, giữ có lễ khác người cầm qua kích. Lúc vịn vẩy
rồng, phụ cánh phượng, há tị hiềm mà không dự Vân Đài. Khi vẽ con sâu
múa mương thú, vâng cố mệnh từng dự ghế ngọc. Quách thị khiêm cung