hứa ngoan dân du Hán tái, Mạc phiên lân quốc phú tuần phong, bắc môn
tỏa thược tòng kim cổ, tiên khải hoàn tham hậu kính công" (Nghĩa là: Há
để ngoan dân qua ải Hán, Không phiền lân quốc chịu tôi Tần, Bắc môn
then khóa từ nay vững, Khải tấu rồi sau sẽ xét công). Đủ rõ việc biên giới
ngoài bắc, nhà vua vẫn thường để ý, nhưng đám thổ phỉ ra vào nơi rừng rú,
nặng nề sơn lam chướng khí, lúc hàng lúc phản vỗ về đánh dẹp đều khó,
nên không thành công rất là đáng tiếc. Khi chết vua thương khó nhọc, truy
phục cho Hồng lô tự khanh. Con là Hà Hiệp cũng
Mai Anh Tuấn
Tự là Lương phu, người huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Tổ 8 đời là Châu
đương lúc nhà Lê trung hưng lấy võ tướng khởi nghiệp, bổ làm Phụ quốc
công thần Toàn quận công, từ đó trở về sau đời đời được công lao thế phiệt,
đến tằng tổ là Chuẩn đỗ tiến sĩ cập đệ đời Vĩnh Khánh (1729- 1732) Lê
Duy Phường, làm Binh bộ thị lang Hương lĩnh hầu. Tổ là Mông làm đồng
bình chương sự. Cha là Trinh tránh loạn Tây Sơn, ẩn cư di dưỡng chí khí,
đến quốc triều đầu năm Gia Long ra ứng, đầu về chân dật sĩ, bổ Tri huyện
Thanh Trì, có tập thơ "Mong trai" truyền bá ở đời.
Anh Tuấn lúc nhỏ đọc sách qua một lượt là thuộc tuổi mới 20 đã có tiếng
về văn. Thiệu Trị năm thứ 3 (1843) đỗ Đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ đệ tam
danh. Anh Tuấn khi trước tên là Thế Tuấn, tới lúc đỗ, vua mừng được
người cho tên là Anh Tuấn, lại cho bài thơ để tỏ yêu dấu. Lúc đầu bổ Hàn
lâm viện trước tác, sung Nội các bí thư sở hành tẩu, chuyển Thị độc, rồi đổi
Thị độc học sĩ sung biện công việc Nội các. Tự Đức năm đầu (1848) quan
ở Việt Đông (Quảng Đông, Trung Quốc) là Ngô Hội Lân nhân gió bão
phiêu dạt tới cửa biển nước ta, vua chuẩn cho đưa văn tới lưỡng Quảng sai
phụ đáp thuyền buôn về nước, Lễ Hộ hai bộ chiểu lệ trước, xin phái quan
thuyền đi hộ tống, đem nhiều thóc gạo và gỗ có tiếng để đẩy thuyền, lại
20.000 lạng bạc của công để dự bị kiếm mua hóa vật ở chợ. Anh Tuấn cho
nhà vua mới nhiếp chính, muốn ngăn cái mầm xa xỉ, dâng sớ nói thống
