Năm thứ 2, bắt đầu mở Kinh diên, sung làm giảng quan. Chợt gặp dân ở Tả
kỳ bị dịch lệ nhiều, lại cùng Nguyễn Tri Phương trình bày 5 việc (chép ở
truyện Tri Phương). Vua tự chọn lấy Giản sung Kinh lược đại sứ ở Tả kỳ,
lĩnh Tổng đốc Binh Phú kiêm coi đạo Thuận Khánh. Thanh Giản mang cờ
tiết đi Nam, dâng sớ trình bày 2 việc về thể tuất bình dân. Vua khen, thưởng
cho 20 lạng bạc.
Năm thứ 4, mùa xuân, đổi sung làm Kinh lược phó sứ Nam kỳ; nhưng lĩnh
Tuần phủ Gia Định, kiêm coi tỉnh Biên Hòa và các đạo Long Tường, An
Hà.
Năm thứ 5, cùng Kinh lược chánh sứ là Nguyễn Tri Phương dâng sớ trình
bày 8 việc (chép ở truyện Tri Phương), xin đem cờ sứ tiết trả lại. Nhưng
vua dụ lưu lại và thưởng cho 1 chiếc kim khánh hạng lớn có chữ "liêm bình
cần cán".
Năm thứ 6, tháng 8, vua thấy Thanh Giản khó nhọc mãi ở ngoài, bèn gọi về
cho thăng thự Hiệp biện đại học sĩ, lĩnh Thượng thư bộ Binh, vẫn sung
chức ở Cơ mật kinh diên như cũ. Thanh Giản bèn tâu bày về công việc làm
cho Nam kỳ sau này được tốt, như: Vỗ yên nước Cao Miên, chữa hồi bệnh
đau khổ của dân, rộng ban ân điển, chỉnh đốn thói quen của sĩ phu, chế tạo
xe trâu, sửa đắp phần mộ của công thần, cấp cho phu coi mộ, gồm có 6
điều, đều được đem ra thi hành cả. Sau sai trông coi làm Tổng mục bộ Việt
sử thông
Năm thứ 9, kỳ đại kế, vua khen Thanh Giản là thanh liêm, cẩn thận, thưởng
cho bài theo bằng thứ ngọc tốt.
Năm thứ 12, Đà Nẵng cùng Định Biên có loạn, Thanh Giản cùng viên thần
tâu bày mưu kế chiến, hòa và phòng thủ (chép ở truyện Đăng Quế), Thanh
Giản lại tự dâng sớ đại lược rằng: Thiên hạ rất rộng, các việc rất nhiều, cai
trị tự dân rất nhiều, để ngự trị chỗ rất rộng, cần làm cho yên mà thôi. Nhân
người mà dạy, thì không nhọc mà nên công, dựa vào pháp luật mà trị, thì
