giáng làm Chương Dương Công, nhân đó ban cho thực ấp (nay là Chương
Dương độ)
231
. [23a] Năm ấy nhà Hán mất.
Lê Văn Hưu nói: Đuổi con vua mà tự lên làm vua, là tội công; nuôi con vua
làm con mình mà cho thực ấp, là ơn riêng. Đuổi Xương Ngập mà tự lên làm
vua, là bề tôi phản nghịch, đối với nghĩa thì hẳn là không dung được tội
phải chết. Hậu Ngô Vương không trị tội, lại vì ơn riêng nuôi dưỡng mà
không nỡ gia hình, lại ban cho thực ấp, há chẳng lầm to hay sao?
Hậu Ngô Vương
(Phụ: Thiên Sách Vương)
Ở ngôi 15 năm [951-965].
Vua nối được kỷ cương hoàng gia, khôi phục cơ nghiệp cũ. Tiếc rằng gây
việc can qua ở trong nước đến nỗi bị chết.
Vua tên húy là Xương Văn, con thứ của Tiền Ngô Vương.
Tân Hợi, năm thứ 1 [951], (Chu Thái Tổ Quách Uy, Quảng Thuận năm thứ
1). Vua đã truất bỏ Tam Kha, lên ngôi vua, xưng là Nam [23b] Tấn
[Vương], sai sứ đi đón anh là Xương Ngập về Kinh sư, cùng trông coi việc
nước. Xương Ngập xưng là Thiên Sách Vương.
Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Nam Tấn đón Xương Ngập về để cùng trông coi
chính sự, có thể gọi là người biết kính anh, muốn cho cùng hưởng phú quý.
Xương Ngập nên lấy sự mình không có công lao mà nhường ngôi cho em,
để cùng hưởng lập, thì đức ấy há chẳng rạng rỡ lớn lao ư? Lại câu nệ về
phận đích trưởng, cũng xưng vương, trông coi chính sự, lại chuyên quyền
làm oai làm phúc, đến nỗi Nam Tấn Vương không được dự chính sự nữa,
thật là mất đạo nghĩa anh em, chí thú rất là ti tiện.
Bấy giờ người động Hoa Lư là Đinh Bộ Lĩnh cậy núi khe hiểm cố, không
chịu giữ chức phận làm tôi. Hai vương muốn cất quân đi đánh; Bộ Lĩnh sợ,
sai con là Liễn vào triều làm con tin để ngăn chặn việc xuất quân [24a].
Liễn đến, hai vương trách tội [Bộ Lĩnh] không đến chầu, rồi bắt giữ Liễn
đem theo đi đánh. Hơn một tháng, không đánh nổi, bèn treo Liễn lên ngọn
sào, sai người bảo Bộ Lĩnh, nếu không chịu hàng thì giết Liễn. Bộ Lĩnh tức
giận nói: "Đại trượng phu chỉ mong lập được công danh, há lại bắt chước
