ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ - Trang 1199

Tháng 3, Bình An Vương đến lầu ở bến Đông xem đua thuyền. Khi về đến
chỗ ngã ba, chợt có súng nấp bắn vào voi của Vương. Bắt được người bắn,
tống giam tra khảo mới biết vua và vương tử Trịnh Xuân ngầm mưu giết
Vương.
Mùa hạ tháng 4, Vương sai phó Thanh quận công Trịnh Tráng cùng nội
giám Nhạc quận công Bùi Sĩ Lâm vào nội điện tra hỏi, biết hết tình trạng.
Tháng 5, ngày 12, bức vua thắt cổ chết. Sau truy tôn là Huệ Hoàng [19a]
Đế, miếu hiệu là Kính Tông.
Tháng 6, hoàng tử lên ngôi ở điện Cần Chính, đổi niên hiệu là Vĩnh Tộ năm
thứ 1. Đại xá.
Trước đây, Vạn quận công Trịnh Xuân ngầm mưu bắn vương phụ, đến đây,
Lê Bật Tứ hặc tội, bị giam vào nội phủ.
Thần Tông Uyên Hoàng Đế (Thượng)
Tên húy là Duy Kỳ, con trưởng của Kính Tông, ở ngôi 25 năm, nhường
ngôi 6 năm, lại lên ngôi 13 năm, thọ 56 tuổi thì mất, chôn ở lăng Quần
Ngọc. Vua sống mũi cao, mặt rồng, thông minh học rộng, mưu lược sâu,
văn chương giỏi, xứng đáng là bậc vua giỏi. Song chốn cung vì không có
chế độ, mê hoặc Phật giáo, đó là chỗ kém.
Mẹ ngài là Đoan Từ Hoàng thái hậu Trịnh Thị Ngọc Trinh, là con gái thứ
của Thượng phụ An Bình Vương, sinh ra vua vào ngày 19 tháng 11 năm
Đinh Mùi, Hoằng Định năm thứ 9 [1607], [19b] đến khi Kính Tông băng,
Bình An Vương tôn lập làm vua. Lấy ngày sinh làm Thọ Dương khánh tiết.
Canh Thân, [Vĩnh Tộ] năm thứ 2 [1620], (Minh Vạn Lịch năm thứ 48). Vua
Thần tông nhà Minh băng, thái tử Quang Tông lên ngôi, được 6 tháng thì
băng. Hy tông liền lên ngôi, đổi niên hiệu là Thiên Khải.
Sai hai sứ bộ gồm chánh sứ Nguyễn Thế Tiêu và Nguyễn Cung, phó sứ là
bọn Bùi Văn Bưu, Ngô Nhân Triệt, Nguyễn Khuê, Nguyễn Tuấn sang tuế
cống nhà Minh.
Tân Dậu, [Vĩnh Tộ] năm thứ 3 [1621] , (Minh Hy Tông Thiên Khải năm
thứ 1).
Mùa thu, tháng 8, phương đông có cầu vồng trắng, dài đến nửa trời.
Nhâm Tuất, [Vĩnh Tộ] năm thứ 4 [1622] , (Minh Thiên Khải năm thứ 2).