Thái hậu nghe tin, lo sợ bảo Hoàn rằng: "Bọn Bặc dấy quân khởi loạn làm
kinh động nước nhà ta. Vua còn nhỏ yếu chưa kham nỗi nhiều nạn, các ông
nên liệu tính đi chớ để tai họa về sau". Hoàn nói: "Thần ở chức Phó Vương
nhiếp chính, dù sống chết biến họa thế nào, đều phải đảm đương trách
nhiệm". Rồi đó chỉnh đốn quân lữ, đánh nhau với Điền, Bặc ở Tây Đô
(Hoàn người Ái Châu, [sau lên ngôi] đóng đô ở Hoa Lư, cho nên sử gọi Ái
Châu là Tây Đô). Điền, Bặc thua chạy, lại đem quân thủy ra đánh. Hoàn
nhân chiều gió phóng lửa đốt thuyền chiến, chém Điền tại trận, bắt được
Bặc đóng củi đưa về kinh sư, kể tội rằng: "Tiên đế mắc nạn, thần người đều
căm thẹn. Ngươi là tôi con lại nhân lúc tan tóc bối Krối mà dấy quân bội
nghĩa. Chức phận tôi con có đâu như thế?". Bèn chém đầu đem bêu.
Điền, Bặc đã chết, quân Phạm Hạp mất hết khí thế, tan chạy về hương Cát
Lợi ở Bắc Giang. Hoàn dẫn quân đuổi theo, bắt sống được Phạm Hạp đem
về [8a] Kinh sư.
Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Chu Công là người vương thất rất thân, giúp vua
nhỏ tuổi còn không tránh khỏi những lời gièm pha phao truyền. Lê Hoàn là
đại thần khác họ, nắm giữ binh quyền, làm công việc như Chu Công,
thường tình còn ngờ vực, huống là Nguyễn Bặc ở chức thủ tướng và Đinh
Điền là đại thần cùng họ hay sao? Bọn họ khởi binh không phải làm loạn,
mà là một lòng phù tá nhà Đinh, vì giết Hoàn không được mà phải chết, ấy
là chết đúng chỗ. Nay xem lời Đại Hành kể tội Nguyễn Bặc tựa như vạch
tội mình. Khi Bặc chết, ắt phải có nói một lời để bày tỏ chính nghĩa, nhưng
không thấy sử chép, thế là bỏ sót.
Phò mã Ngô Nhật Khánh dẫn thuyền quân Chiêm Thành hơn nghìn chiếc
vào cướp, muốn đánh thành Hoa [8b] Lư, theo hai cửa biển Đại Ác và Tiểu
Khang, qua một đêm, gặp gió bão nổi lên, thuyền đều lật đắm, Nhật Khánh
cùng bọn người Chiêm đều chết đuối, chỉ có thuyền của vua Chiêm thoát
trở về nước. Nhật Khánh là con cháu của Ngô Tiên chúa Quyền, trước xưng
là An Vương, cùng 12 sứ quân mỗi người chiếm giữ một vùng. Tiên Hoàng
dẹp yên, lấy mẹ Khánh làm hoàng hậu, lấy em gái Khánh làm vợ Nam Việt
Vương Liễn, còn lo sinh biến, lại đem công chúa gã cho Khánh, ý muốn
dập hết lòng oán vọng của hắn. Nhật Khánh bề ngoài cười nói như không,
