ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ - Trang 265

châu Khâm, châu Liêm (lần trước vào năm Ất Mão, 1075, và lần này vào
tháng 3 năm Đinh Tỵ, 1077). Cương Mục theo các tài liệu của Trung Quốc
như Cương Mục tục biên, Giao Chỉ di biên đã sửa lại, ghi cuộc hành quân
năm Ất Mão diễn ra vào tháng 11 và kết thúc sau khi hạ thành Ung Châu
tháng giêng năm Bính Thìn (1076), trước sau chỉ một lần chứ không phải
hai lần như Toàn Thư đã chép lầm (CMCB3, 36a)
540 Theo Cương Mục, Triệu Tiết chỉ là phó tướng của Quách Quỳ đem
quân sang xâm lược nước ta năm Bính Thìn, 1076 (Toàn Thư đã ghi ở
BK3, 9a) chứ không phải lại sang lần nữa vào năm này (Đinh Tỵ, 1077)
như Toàn Thư đã chép nhầm ở đây.
541 Tức là dân đinh từ 18 tuổi trở lên, xem chú thích (1), tr. 264.
542 Chùa Đại Lãm Sơn hay chùa Lãm Sơn: tức là chùa Giạm trên núi Giạm
(Lãm Sơn) ở xả Nam Sơn, huyện Quế Võ, tĩnh Hà Bắc, nay vẫn còn các
lớp nền và cột đá chạm rồng thời Lý.
543 Nguyên văn: "thư gia thập hỏa". Thư gia theo Lê Quý Đôn là ty lại
(người giúp việc văn thư giấy tờ ở các nha môn. Kiến văn tiểu tục Bản
dịch, NXB Sử học, 1962, tr. 189). Phan Huy Chú kể tên một số "thư gia"
như nội hỏa thư gia, ngự khố thu gia, chi hậu thư gia, nội thư gia, lệnh thư
gia (Lịch triều hiến chương loại chí, t.2: Quan chức chí, NXB Sử học
,1961, tr.6). Các "thư gia" khác đều chưa rõ.
544 Đề cử: tên chức quan thời Lý, quản lý ruộng đất và tài sản của nhà
chùa.
545 Châu Thạch Tê: có lẽ miền huyện Thạch Lâm cũ của tỉnh Cao Bằng
(theo Hoàng Xuân Hãn, Lý Thường Kiệt, Sđd). Thạch Lâm là đất các
huyện Hòa An và Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng.
546 Lãnh Kinh Xuyên: khúc sông qua bến Lãnh Kinh, xem chú thích ở
BK1, 26b.
547 Thăng : đơn vị đo lường, chưa rõ tương đương đơn vị ngày nay như thế
nào.
548 Ưu bát đàm: đúng tên là ưu đàm bát, còn gọi là ô - đàm - bạt - ha, ưu -
đàm - ba - la, đều là chữ phiên âm tiếng Phạn: Udumbara; xem chú thích
(3), tr. 255.