"Chúa thượng có cái khép của chúa thượng, bề tôi cũng có cái khéo của bề
tôi".
Vua cũng phải phì cười.
S ử thần Ngô Sĩ Liên nói: Câu nói ấy của vua, tuy là nhất thời nói ra với
Hiệu Khả, [46a] nhưng tấm lòng trung hậu qua đó cũng đủ rõ.
Mậu Thìn, [Khai Thái] năm thứ 5 [1328], (Nguyên Trí Hoà năm thứ 1, từ
tháng 9 trở đi là Văn Tông Đồ Thiếp Mục Nhĩ năm Đại Lịch thứ 1). Mùa
xuân, tháng 3, giết Quốc phụ thượng tể Quốc Chẩn.
Bấy giờ, vua ở ngôi đã 15 năm, tuổi đã cao mà vẫn chưa lập thái tử. Cha
hoàng hậu là Quốc Chẩn giữ ý định đợi hoàng hậu có con rồi sẽ lập. Cương
Đông Văn Hiến hầu (không rõ tên) là con (có sách chép là em) của Tá
Thánh thái sư Nhật Duật, muốn đánh đổ hoàng hậu để lập hoàng tử Vượng,
mới đem 100 lạng vàng đút lót cho gia thần của Quốc Chẩn là Trần Phẫu,
bảo nó vu cáo Quốc Chẩn âm mưu phản loạn. Vua tin là thực, giam Quốc
Chẩn ở chùa Tư Phúc rồi đem việc ấy hỏi Thiếu bảo Trần Khắc Chung.
Khắc Chung cùng cánh với Văn Hiến, lại cùng mẹ với Vượng, đều là người
Giáp Sơn và đã từng làm thầy dạy Vượng, liền trả lời: "Bắt hổ thì dễ, thả hổ
thì khó". [46b] Vua mới cấm tuyệt không cho Quốc Chẩn ăn uống, bắt phải
tự tử. Hoàng hậy lấy áo tẩm nước cho Quốc Chẩn uống, uống xong thì chết.
Bắt bớ đến hơn trăm người liên can. Mỗi khi xử án, bị can phần nhiều đều
kêu oan.
Vài năm sau, gặp khi vợ cả vợ lẽ tên Phẫu ghen nhau, đem chuyện Văn
Hiến đút vàng tâu lên vua. Phẫu bị hạ ngục. Ngục quan Lê Duy là người
cương trực, xét xử ngay ngày hôm ấy. Tên Phẫu bị lăng trì, nhưng chưa kịp
hành hình thì gia nô của Thiệu Võ (không rõ tên) là con của Quốc Chẩn đã
ăn sống hết cả thịt của nó. Văn Hiến được miễn tội chết, bị giáng làm dân
thường, xóa tên trong sổ [hoàng tộc].
Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Ngôi thái tử là gốc của nước, không thể không lập
sớm. Phận chính đích không thể để chi thứ phạm bừa. Vua ở ngôi đã lâu,
con thứ đã lớn rồi mà con chính đích chưa sinh, thì làm thế nào? Tòng
quyền là phải. Đợi con đích là chấp chính
1030
, lập [47a] con thứ là tòng
