Thái hậu vốn người nhân hậu, có nhiều công lao giúp rập [họ Trần]. Trước
kia, khi Minh Tông còn ngự ở Bắc Cung, có tên gác cổng bắt được con cá
bống trong giếng Nghiêm Quang, trong mồm có ngậm vật gì, moi ra thì
thấy có chữ, đó là bùa yểm, có ghi các tên Dục Tông, Cung Túc, Thiên
Ninh (đều là các con đẻ của Hiến Từ ). Tên gác cổng cầm lá bùa tâu lên
vua. Minh Tông sợ lắm, truyền bắt hết các cung nhân, bà mụ, thị tỳ trong
cung để tra hỏi.
Thái hậu thưa: "Khoan đã, sợ trong đó có kẻ bị oan, thiếp xin tự mình bí
mật xét hỏi đã".
[30b] [Minh Tông ] nghe theo. Thái hậu sai người hỏi tên gác cổng rằng:
"Gần đây, phòng nào trong cung mua cá bống?". Tên gác cổng trả lời là thứ
phi Triều Môn. Thái hậu nói cho Minh Tông biết. Minh Tông lập tức ra
lệnh tra xét cho ra. Thái hậu tâu:
"Đây là việc trong cung, không nên để hở ra ngoài. Thứ phi Triều Môn là
con gái của Cung Tĩnh Vương, nếu để hở ra thì Quan gia sẽ sinh hiềm
khích với Thái úy. Thiếp xin ỉm việc này đi không xét hỏi nữa!". Minh
Tông khen bà là người hiền.
Đến khi Minh Tông băng, tướng quân Trần Tông Hoắc muốn tỏ ra trung
thành với Dụ Tông, thêu dệt việc đó ra, làm Thiếu úy suýt nữa bị hại, nhờ
Thái hoàng cố sức cứu đỡ mới thoát. Người bấy giờ ca ngợi bà là đã trọn
đạo làm mẹ, tuy là phận con đích, con thứ không giống nhau, mà lòng nhân
từ thì đối với con nào cũng thế, làm cho ân nghĩa vua tôi, anh em, cha con
không một chút thiếu sót, từ xưa đến nay chưa có ai được như vậy. Người
xưa có nói "Nghiêu Thuấn trong nữ giới"
1108
, Thái hậu được liệt vào hàng
[31a] ấy. Bà từng hối tiếc về việc lập Nhật Lễ. Nhật Lễ ngấm ngầm đánh
thuốc độc giết bà.
NGHệ TÔNG HOÀNG ĐẾ
(Phụ : HÔN ĐỨC CÔNG DƯƠNG NHẬT LỄ, 1 năm )
Tên húy là Phủ, con thứ ba của Minh Tông. Mẹ đích là Hiến Từ Tuyên
Thánh thái hoàng thái hậu, mẹ đẻ là thứ phi họ Lê của Minh Tông, em gái
cùng mẹ với Hiến Từ, do con gái của Nguyễn Thánh Huấn lấy một người
