Ruộng nào không có giấy khai sinh báo hay cam kết thì lấy làm quan
điền
1272
.
THIẾU ĐẾ
Tên là An, là con trưởng của Thuận Tông, ở ngôi 2 năm, Quý Ly cướp
ngôi, phế làm Bảo Ninh Đại Vương.
Phụ: HỒ QUÝ LY và HÁN THƯƠNG
Quý Ly tên tự là Lý Nguyên, tự suy tổ tiên là Hồ Hưng Dật vốn người
Chiết Giang, đời Hậu Hán thời Ngũ Quý
1273
sang làm Thái thú Diễn Châu.
Sau đó, làm nhà ở hương Bào Đột châu này, rồi là trại chủ. Đến đời Lý, [có
người] lấy công chúa Nguyệt Đích, sinh ra công chúa Nguyệt Đoan, đến
đời cháu thứ 12 là Hồ Liêm dời đến ở hương Đại Lại, Thanh Hóa, làm con
nuôi tuyên úy Lê Huấn, từ đấy lấy Lê làm họ mình. Quý Ly là cháu bốn đời
của Huấn. Đời Trần Nghệ Tông, từ chức Chi hậu tứ cục chánh chưởng
thăng lên Khu mật đại sứ, lên Tiểu tư không, tiến phong Đồng bình chương
sự, liên tiếp gia phong tới Phụ chính thái sư nhiếp chính, Khâm Đức Hưng
Liệt Đại Vương, Quốc Tổ Chương Hoàng, rồi thay ngôi nhà Trần, đặt quốc
hiệu là Đại Ngu, trở lại họ Hồ, chưa đầy một năm thì truyền ngôi cho con là
Hán Thương. Hán Thương tên cũ là Hỏa, tiếm ngôi được hơn 6 năm. Sau
hai cha con đều bị người Minh bắt. Sử sũ đem hai người họ Hồ
1274
chép
từng năm thành kỷ
1275
, nay truất bỏ và sửa cho đúng.
[33b] Kỷ Mão, [Kiến Tân] năm thứ 2 [1399], (Minh Thái Tổ Kiến Văn năm
thứ 1
1276
). Mùa hạ, tháng 4, Quý Ly cương bức vua phải xuất gia thờ Đạo
giáo, ra ở quán Ngọc Thanh thôn Đạm Thủy
1277
, mật sai nội tẩm học sinh
Nguyễn Cẩn đi theo để trông coi. Vua hỏi rằng:
"Người theo hầu ta muốn làm gì chăng?".
Cẩn không nỡ trả lời. Quý Ly làm bài thơ bảo Cẩn rằng:
"Nguyên Quân
1278
không chết, thì ngươi phải chết!".
Lại làm bài thơ đưa cho Nguyên Quân rằng:
Tiền hữu dung ám quân, Hôn Đức cập Linh Đức. Hà bất tảo an bài, Đồ sử
lao nhân lực. (Trước đó vua hèn ngu, Hôn Đức và Linh Đức. Sao không
sớm liệu đi, Để cho người nhọc sức?). Cẩm bèn dâng thuốc độc. Vua không
