Tắc sinh ra Cúc Tôn làm Quan sát sứ; Cúc Tôn sinh ra Nguyên Bưu.
[35a] Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Quý Ly đến đây tội ác đã chất đầy rồi. Trần
Hãng đã đi lại, hẹn ước với các tướng văn tướng võ từ trước, nếu biết thừa
cơ quyết đoán, vạch tội giết vua của Quý Ly, hiệp sức với Khả Vĩnh mà
giết nó đi, thì danh chính ngôn thuận, mà việc cũng xong rồi. Đánh tiếc lại
do dự, sợ sệt, đến nỗi chuốc lấ y bại vong.
Tháng 6, Quý Ly tự xưng là Quốc Tổ Chương Hoàng, mặc áo màu bồ
hoàng
1282
, ở cung Nhân Thọ, ra vào theo lệ thái tử
1283
, dùng 12 chiếc lọng
vàng. Con là Hán Thương xưng là Nhiếp thái phó, ở bên hữu điện Hoàng
Nguyên. Nguyên Trừng làm tư đồ. Bảng văn thì đề là Phụng Nhiếp Chính
Quốc Tổ Chương Hoàng, chỉ xưng là "dư" mà chưa dám xưng "trẫm"
1284
.
Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Công tử Ngữ nước Sở trước khi cướp ngôi, đặt
phục chế, bày [35b] quân hầu, kết cỏ bồ như cung vua, ngang nhiên ngạo
mạn, lộ vẻ hung hăng để làm nhụt chí mọi người. Thấy không ai dám
chống lại, bấy giờ mới không còn kiêng sợ gì nữa mà trổ hết ngón ác
1285
.
Việc làm của họ Hồ cũng cùng một duộc!.
Mùa thu, tháng 7, Nguyễn Dụng Phủ, người Cổ Đằng
1286
phủ Thanh Hóa
dâng thư đại ý nói rằng:
Chương Hoàng là hiệu gì? Bồ hoàng là sắc gì? Đối với việc phó thách cuả
tiên đế thì thế nào?
Quý Ly bắt giam mấy ngày rồi tha.
Tháng 8, tên cướp Nguyễn Nhữ Cái trốn vào núi Thiết Sơn làm giả tiền
giấy tiêu dùng. Gặp lúc Thuận Tông bị giết, Khát Chân bị chém, mới chiêu
dụ dân lành được hơn vạn người, hoạt động ở các xứ Lập Thạch, sông Đáy,
Lịch Sơn
1287
, sông Đà, Tản Viên, cướp bóc bừa bãi, các châu huyện không
sao chống được.
Tháng 9, dời các tội nhân giam ở Cảo Điền vào xã Tương Một,Thanh Hóa.
[36a] Sai Trần Ninh dốc suất người phủ Thanh Hóa trồng tre gai ở phía tây
thành, phía nam từ Đốn Sơn, phía bắc từ An Tôn đến tận cửa Bào Đàm,
phía tây từ chợ Khả Lãng ở Vực Sơn đến sông Lỗi Giang, vây quanh làm
toà thành lớn bọc phía ngoài. Dân chúng ai lấy trộm măng thì bị xử tử.
