Dọc rừng rậm và đồng hoang dựng các quán xá, từ cầu Đại Tân đến bến
Đàm Xá để tiện cho quân dân qua lại nghỉ ngơi.
Đặt sở tuần kiểm ở sông Đại Lại. Sai chăng dây chão to ở giữa sông phàm
các thuyền trên sông phải kéo dây theo thứ tự mà đi, không được tranh
nhau đi trước.
Mùa đông, tháng 10, đổi người có tội đi đày làm lính khơi mương, sai đi
khơi các con kênh Vi, kênh Trầm, kênh Hào, đến tận cửa biển Hà Hoa để
tiện thuyền bè qua lại.
Tháng 12, sai Nguyễn Bằng Cử, An phủ sứ Đông Lộ
1288
đi đánh Nguyễn
Nhữ Cái, dẹp yên được.
(Bằng Cử người huyện Đông Ngàn, Bắc Giang).
[36b] Canh Thìn, [Kiến Tân] năm thứ 3 [1400], (Năm này nhà Trần mất, từ
tháng 3 trở đi, Quý Ly cướp ngôi, xưng là Thánh Nguyên năm thứ 1; Minh
Kiến Văn năm thứ 2). Mùa xuân, tháng giêng, Lê Quý Ly lập con là Hán
Thương làm thái tử.
Trước đây, Quý Ly định lập Hán Thương nhưng chưa quyết, mới mượn cái
nghiên đá mà nói rằng:
"Thử nhất quyển kỳ thạch, hữu thì vi vân vũ dĩ nhuận sinh dân" (Hòn đá lạ
bằng nắm tay này, có lúc làm mây làm mưa để nhuần thấm sinh dân), bảo
con trưởng là Trừng đối lại để xem chí hướng ra sao.
Trừng đối lại rằng: "Giá tam thốn tiểu tùng, tha nhật tác đống tác lương dĩ
phù xã tắc" (Cây thông nhỏ mới ba tấc kia, ngày sau làm rường cột để
chống nâng xã tắc). Bấy giờ ý mới quyết định.
Tháng 2, ngày 28, Quý Ly bức vua nhường ngôi và buộc người tôn thất và
các quan ba lần dâng biểu khuyên lên ngôi. Quý Ly giả vờ cố tình từ chối
nói: "Ta sắp xuống lỗ đến nơi rồi, còn mặt mũi nào trông thấy tiên đế ở
dưới đất nữa?".
Rồi tự lập làm vua, đặt niên hiệu là Thánh Nguyên, quốc hiệu là Đại
Ngu
1289
, đổi thành họ Hồ.
[37a] Phan Phu Tiên nói: Khổng Tử nói: "Không phải ma nhà mình mà
cúng là siểm nịnh". Vì thế Địch Thanh từ chối không nhận là dòng dõi
