lên đường, có người khuyên chờ khỏi ốm hãy đi. Hoằng Văn nói: "Nhà ta
ba đời cầm phù tiết, thường muốn đem mình sang chầu sân vua, huống chi
nay lại được gọi về". Bèn cứ đi, chết ở Quảng Châu.
Tân Mùi, [431], (Tống Nguyên Gia năm thứ 8). Vua nước Lâm Ấp là Phạm
Dương Mại cướp phá quận Cửu Chân, bị quân châu đánh lui.
[10b] Nhâm Thân, [432], (Tống Nguyên Gia năm thứ 9). Mùa hạ, tháng 5,
vua Lâm Ấp là Phạm Dương Mại sai sứ sang cống nước Tống, xin lĩnh
Giao Châu. Vua Tống xuống chiếu trả lời vì đường xa không cho.
Lê Văn Hưu nói: [Dù khỏe như] Bôn và Dục
126
mà lúc còn thơ ấu cũng
không thể chống nổi người què, người thọt đã tráng niên. Nước Lâm Ấp
thừa lúc nước Việt ta không có vua, đến cướp Nhật Nam và Cửu Chân rồi
xin quản lĩnh cả [Giao Châu], có phải bấy giờ nước Việt ta không thể chống
nổi nước Lâm Ấp ấy đâu! Chỉ vì không có người thống suất mà thôi ! Thời
không bĩ mãi, tất có lúc thái. Thế không khuất mãi, tất có lúc duỗi. Lý Thái
Tông chém đầu vua nước ấy là Sạ Đẩu, Lý Thánh Tông bắt vua nước ấy là
Chế Củ, bắt làm tù dân nước ấy 5 vạn người, đến nay vẫn còn phải chịu
làm tôi tớ, cũng đủ để rửa được mối hận thù hổ thẹn của mấy năm ô nhục
này.
[11a] Bính Tý, [436], (Tống Nguyên Gia thứ 13)
127
. Mùa xuân, tháng 2,
vua Tống sai Thứ sử Giao Châu là Đàn Hòa Chi đánh Lâm Ấp. Trước kia,
vua Lâm Ấp là Phạm Dương Mại tuy sai sứ sang cống, nhưng vẫn không
thôi việc cướp bóc, cho nên vua Tống sai Hòa Chi đi đánh. Bấy giờ người
quận Nam Dương là Tông Xác, nếp nhà đời đời Nho học, riêng Xác thích
việc võ, thường nói: "Muốn cưỡi gió lớn mà phá sóng muôn dặm". Đến khi
Hòa Chi đi đánh Lâm Ấp, Xác hăng hái xin đi theo quân. Vua Tống cho
Xác làm Chấn vũ tướng quân. Hòa Chi sai Xác làm tiên phong. Dương Mại
nghe tin quân Tống sang, sai sứ dâng biểu xin trả lại những người dân Nhật
Nam bị bắt và nộp một vạn cân vàng, mười vạn cân bạc. Vua Tống xuống
chiếu bảo Hòa Chi: "Nếu Dương Mại thực có lòng thành, cũng cho quy
thuận". Hòa Chi đến đóng ở đồn Chu Ngô (huyện Chu Ngô từ thời Hán đến
giờ thuộc quận Nhật Nam, bấy giờ đặt đồn thú ở đấy), sai Hộ tào tham
