Tự lảng đi cái bời bời của lòng mình, định an ủi ông, thì ông lại đã rầu
rầu:
- Thầy không sống ở nông thôn, thầy không hiểu thế nào là oán hờn, đố
kỵ, hẹp hòi đâu. Buồn lắm, buồn hơn là cứ tự mình phỉnh nịnh mình. Bao
nhiêu năm nay cứ lừa mị nhau, tô vẽ rồng vẽ phượng cho nhau. Đề thi năm
nào không chủ nghĩa anh hùng cách mạng thì cũng lại con người mới. Đang
là cái anh nô lệ, vác cây súng đi đánh nhau mấy năm, vụt cái đã thành anh
hung, thành con người mới. Sao mà dễ là vậy! Mà có dễ dàng vậỵ nên bây
giờ cũng dễ dàng lại trở lại là bố cu mẹ đĩ ngày xưa. Xưa nay, sớm nở
chóng tàn, tiền nào của ấy là thế. Dùng cái ngực cài hoa hồng, dùng cái cho
tay vào còng số tám là vậy. Chỉ dơ dáng cho cái kẻ mạo nhận. Cuối cùng thì
đâu cũng hoàn đấy. Vẫn là cảnh sống thời chị Dậu, anh Pha thì về cơ bản
vẫn là những kẻ hay ganh ghét. thù hận nhau thôi.
Tự chen ngang lời ông Thống
- Hơi buồn quá chăng, bác Thống?
Anh muốn ngăn ông già khỏi sa đà vào cơn bi phẫn. Nhưng ông Thống
gạt tay, lắc đầu rất chủ động:
- Thầy cứ để tôi nói hết. Tôi xin trình bày với thầy cái luận thuyết của
tôi.
- Gọi là gì itxmơ bây giờ?
- Tuỳ thầy. Nhưng tôi thì tôi cho rằng: con người ta vốn xấu, vốn ác lắm
rồi. Chớ có gieo thêm mầm ác cho con người. Đấu tố, lật đổ, truy bức nhau,
trước mắt thu được cái gì đó, nhưng tổn hại lâu dài thì vô kể. Tôi nói điều
này, sai chỗ nào thầy đóng cửa lại bảo tôi nhé. Là thế này: Chớ có gây cuộc
náo loạn âm dương. Loạn âm dương là loạn to. Hệ quả của nó là hận nhau
không biết bao giờ mới hết. Như tôi đây, tôi kể thầy nghe, tôi thù muôn đời
muôn kiếp cái thằng chủ tịch xã tôi hiện thời. Nó là con cái thằng đã ra lệnh
