CHƯƠNG VI
Vòng đời ngoại tại định hướng: từ bàn tay
vô hình đến bàn tay niềm nở
Vì tính hòa đồng xã hội ở dạng thuần khiết của nó không có cái đích bên
ngoài, không có nội dung và kết quả nằm ngoài nó, nó hoàn toàn xoay
quanh các cá tính… Nhưng chính vì tất cả đều xoay quanh các cá tính nên
các cá tính không được nhấn mạnh mình một cách quá riêng lẻ.
Georg Simmel, Xã hội học về tính hòa đồng xã hội
Người kiểu nội tại định hướng không chỉ bị trói buộc vào những đòi hỏi
vô cùng tận của lĩnh vực sản xuất; anh ta còn phải bỏ cả đời ra để sản xuất
tính cách mình trong nội tâm. Những phiền phức trong lĩnh vực nội tại này
cũng không bao giờ cạn như những phiền phức của chính lĩnh vực công
việc. Giống như nỗi sợ bị cho về hưu hay thất nghiệp trong địa hạt kinh tế,
sự thờ ơ trong nhiều lĩnh vực đời sống bên trong và bên ngoài anh ta có cảm
giác giống như tình trạng chưa tận dụng đúng mức các nguồn tài nguyên
tính cách học. Đàn ông kiểu nội tại định hướng có một nhu cầu đã khái quát
hóa là làm chủ được việc khai thác các nguồn lực trên mọi mặt trận mà anh
ta biết. Anh ta là người thiên về công việc.
Các lĩnh vực cho đàn ông kiểu ngoại tại định hướng là con người; anh ta
thiên về con người. Do vậy cả công việc lẫn hưởng thụ đều có cảm giác như
các hoạt động liên quan đến con người. Nhiều chức danh công việc đang
tồn tại ngày nay đã tồn tại vào thời trước; nhiều trò tiêu khiển cũng vậy.
Điều tôi cố gắng là xem sự biến đổi tính cách liên hệ với sự thay đổi ý
nghĩa trong cùng những hoạt động cũng như với sự phát triển các hoạt động
mới ra sao.
I. Vấn đề kinh tế: yếu tố con người
