Trong các xã hội phụ thuộc vào truyền thống định hướng, trẻ em có thể
được chuẩn bị để đảm trách vai trò người trưởng thành từ rất sớm. Những
vai trò dành cho người trưởng thành gần như không đổi từ thế hệ này sang
thế hệ khác, và ngoài việc rèn luyện kỹ năng thủ công và mang tính kỹ
thuật, thường là với cường độ cao, thì cuộc sống trưởng thành cần tới rất ít
hướng dẫn phức tạp đòi hỏi phải sử dụng văn bản. Trẻ em từ rất sớm đã bắt
đầu học cách hành xử như người đã trưởng thành chỉ bằng cách quan sát
người lớn quanh mình. Trong giai đoạn tiềm năng tăng cao dân số, sẽ có rất
đông trẻ em noi theo một số ít người trưởng thành như là các hình mẫu của
chúng. Thông thường, trẻ em sống trong các gia đình lớn. Những việc
người lớn làm rất đơn giản nên lũ trẻ có thể nắm bắt, đơn giản đến mức
chúng thường có thể hiểu và bắt chước ngay cả khi tay chân chưa đủ khéo
léo để tham gia một cách trọn vẹn. Sự trưởng thành về mặt xã hội hỗ trợ
cho sự trưởng thành về mặt sinh học. Tuy nhiên đối với nhiều trường hợp,
vai trò sinh học trong đời sống người trưởng thành thực ra không mấy xa lạ
với trẻ vị thành niên, bởi những trò chơi thuở nhỏ và thói tò mò vốn ít được
kiểm soát, nên lũ trẻ sớm biết được điều cần biết về tình dục và những chức
năng khác của người lớn - bất chấp những điều bí ẩn mang tính nghi thức
có thể vẫn tồn tại nhằm chứng tỏ quyền năng của người lớn và sự yếu đuối
của trẻ nhỏ.
Khuôn mẫu của sinh hoạt vật chất là yếu tố quan trọng trong bối cảnh
này. Các ngôi nhà thông thường chỉ có một phòng, trong sinh hoạt không có
tường để ngăn cách các nhóm tuổi tác cũng như nhu cầu dị biệt của từng
nhóm. Hộ gia đình thường cũng là các đơn vị kinh tế; đàn ông không đến
cơ quan hay nhà máy - và anh ta không đi đâu xa. Mọi người thời ấy vẫn
chưa lo việc tiết kiệm thời gian đến mức cảm thấy lũ trẻ là mối phiền toái;
thực ra, rất có thể họ cảm thấy mình chẳng khác mấy so với lũ trẻ.
Ngoài ra, các xã hội trong giai đoạn tiềm năng tăng cao dân số còn mang
đặc điểm là mức độ di động xã hội
rất thấp. Cha mẹ dạy con cái kế
nghiệp họ hơn là “thành đạt” kiểu vươn lên trong hệ thống xã hội. Bất cứ
giai tầng xã hội cụ thể nào cũng tuân theo thứ bậc tuổi tác, nên một cá nhân
