ngành chuyên môn đều cố dị biệt hóa tính cách bản thân (trái ngược hẳn với
những kỹ năng thực tế họ sở hữu) - cùng lúc cố không đi chệch hướng quá
xa, lấy ví dụ như chiếc Chrysler đời 1934.
Trong nghiên cứu này, khía
cạnh xã hội của quy trình cạnh tranh được gọi là “dị biệt hóa biên tế”
[marginal differentiation] sẽ được mở rộng để bao quát cả về con người,
dịch vụ cũng như hàng hóa, và do vậy khác biệt với khái niệm có liên quan
mà các nhà kinh tế học sử dụng.
Freud là người đầu tiên đặt ra cụm “hội chứng ái kỷ dựa trên những đặc
thù nhỏ nhặt” [narcissism with respect to minor differences] để chỉ niềm
kiêu hãnh mà các cá nhân, nhóm hay dân tộc biểu hiện mà chỉ dựa vào
những đặc thù nhỏ nhặt nhằm phân biệt họ với các cá nhân, nhóm và dân
tộc khác. Dị biệt hóa biên tế đôi khi chứa đặc tính của lòng kiêu hãnh hay
của “ham muốn khác biệt do tự ái” [invidious distinction]
Veblen nghĩ ra. Nhưng hiện tượng tôi nhắc đến ở đây mang nhiều âu lo hơn
là kiêu hãnh, là sự cạnh tranh úp mở hơn là đối đầu công khai; tính ái kỷ bị
kìm nén, hay như ta thấy về sau, nó hòa trộn vào các yếu tố khác mạnh hơn
nó.
Trong những điều kiện này, bậc phụ huynh nào - theo cung cách của
hình thái nội tại định hướng - cố thúc ép khao khát theo đuổi các mục tiêu
rõ ràng một cách kỷ luật vào tâm trí con mình, thì họ có nguy cơ khiến
phong cách của đứa con bị loại khỏi thị trường tính cách. Lệnh định hướng
của con quay hồi chuyển tâm lý không đủ linh hoạt để đứa trẻ nhanh chóng
thích nghi được với những đòi hỏi về mặt tính cách, chính xác là bởi sẽ có
những đối thủ cạnh tranh không bị gắn sẵn con quay hồi chuyển tâm lý. Do
không dám biểu lộ hình ảnh hiện thực của bản thân và xã hội trước con cái,
phụ huynh ở thời đại chúng ta chỉ có thể dạy bảo con trẻ làm hết sức mình,
bất kể kết quả có là gì. Chuyện thế nào là làm hết sức mình lại không nằm
trong tầm kiểm soát của cha mẹ mà trong tay nhà trường và nhóm ngang
hàng, là những đối tượng sẽ giúp đứa trẻ xác định được vị trí của nó trong
hệ thống thứ bậc. Nhưng ngay cả những đối tượng trên cũng chỉ có thể nhận
định mơ hồ; những nguyên tắc chọn lọc từng hướng dẫn các cá nhân có tính
