Điều bất di bất dịch trong các giai tầng xã hội chịu sự khống chế của các
xu thế là: để không trở nên lạc hậu do xu thế biến động, cần rèn luyện khả
năng thay đổi nhanh chóng theo xu thế mới; để thoát được nguy cơ bị quy
kết là khác biệt với “mọi người”, cá nhân cần phải khác hẳn với chính bản
thân ngày hôm qua - cả về bề ngoài, ăn nói và cung cách. Về điểm này,
cũng cần nhận thức được chính xác cái gì đã thay đổi. Nhìn chung, các xu
thế được mở rộng tùy thuộc từng giai cấp và ngày một tiến nhanh về mặt
thời gian. Trong nền kinh tế mang tính nhàn hạ của giai đoạn chớm giảm
dân số, bộ máy phân phối của xã hội được cải thiện, cả về phân phối thu
nhập lẫn hàng hóa. Có thể thúc đẩy tốc độ biến động xu thế cũng như phân
biệt hàng hóa bằng các chuẩn đo lường hết sức chi tiết. Trong các giai đoạn
sau, sản xuất hàng loạt và tiêu thụ đại trà không chỉ cho phép và đòi hỏi
mức tăng khổng lồ về số lượng mà còn về sự khác biệt chất lượng giữa các
sản phẩm - không chỉ như là hệ quả của nỗ lực độc quyền dị biệt hóa biên tế
mà còn vì luôn có những bộ máy và tổ chức sẵn sàng cho thiết kế, sản xuất
và phân phối đủ loại hàng hóa một cách nhanh chóng.
Điều này có nghĩa người tiêu dùng phải nỗ lực tiếp thu nhiều hơn so với
thời kỳ đầu của công nghiệp hóa. Lấy một ví dụ, người nước ngoài đến Mỹ
rất có thể sẽ cho rằng những cô bán hàng, các quý bà thượng lưu cũng như
nữ diễn viên điện ảnh hết thảy đều ăn mặc như nhau, khác hẳn với sự phân
biệt địa vị rõ ràng ở châu Âu. Nhưng người Mỹ biết - phải biết nếu cá nhân
muốn thành công trong cuộc sống và tình yêu - rằng nhận định trên đơn
thuần là nhầm lẫn: rằng phải nhìn ra những khác biệt tuy nhỏ nhưng là dấu
hiệu riêng của phong cách và địa vị, chẳng hạn phải để ý thấy cách ăn mặc
đôi khi xuề xòa nhưng có phong cách của tầng lớp thượng lưu so với những
bộ đồ chải chuốt nhưng thiếu tự nhiên của tầng lớp lao động. Vào thời mà
phép tắc xã giao còn được coi trọng, các khác biệt rõ ràng hơn nhiều.
Phải lắng nghe những đứa trẻ hãy còn ít tuổi thảo luận về người mẫu trên
truyền hình, kiểu dáng ô tô, hay ưu thế của từng loại tàu cao tốc, ta mới biết
với tư cách người tiêu dùng thì chúng rành rẽ đến mức nào, dù là còn rất lâu
bản thân chúng mới đủ lớn để có tiếng nói quyết định - nhưng không nên
