thực tế, việc điều đó chính là một đạo lý cũng bị che đậy bởi cái ý niệm
rằng chức năng của nhóm là để được vui vẻ, để chơi đùa; thành thử cái điều
nghiêm túc đến buồn tẻ có thể giúp bào chữa cho trẻ khi coi điều trên là vấn
đề, do vậy mà bị ẩn đi.
“Chuyện ai cũng nhắc đến”: trao đổi các sở thích. Trong mắt bồi thẩm
đoàn tức nhóm ngang hàng, hôm nay ta có thể là một gã tử tế, mai kia lại là
một kẻ đáng ghét. Sự khoan dung, chưa nói đến việc được lãnh đạo, phụ
thuộc vào phản ứng nhạy bén của cá nhân trước thay đổi của các xu hướng
hợp thời. Có thể dùng một số cách để đạt được điều này. Một là hy sinh sự
độc lập trong đánh giá và ý thích - một kiểu biện hộ im lặng.
Một cách
khác là cầu xin đặc cách bằng việc đạt được kỹ năng đặc biệt nào đó mà
người ta có thể coi trọng với tư cách là một người tiêu dùng - thể hiện tài
năng trong việc sử dụng quỹ thời gian nhàn rỗi. Nếu gặp may, một cá nhân
thậm chí có thể trở thành người dẫn dắt về sở thích cũng như ý kiến và có
ảnh hưởng lớn đối với bồi thẩm đoàn.
Mỗi nhóm ngang hàng đều có những cộng đồng và biệt ngữ riêng. Sự an
toàn không nằm ở khả năng thuần thục một kỹ năng khó mà nằm ở sự tinh
tường một nhóm lớn thị hiếu và cách biểu đạt chúng. Những thị hiếu này
được áp dụng cho mặt hàng tiêu dùng hay các “thần tượng” và cho chính
thành viên trong nhóm. Phương thức biểu đạt thích hợp đòi hỏi phải biết dò
ra sở thích của người khác bằng sự khéo léo và độ tinh nhạy rồi trao đổi
những thứ thích và không thích với nhau nhằm tăng sự hòa hảo trong nhóm.
Giờ đây một số trong các điều trên đã trở nên quen thuộc ngay cả ở giai
đoạn phụ thuộc vào nội tại định hướng; do vậy, quan trọng là xác định được
mức độ mà sự tập thành các sở thích mang tính chất tiêu dùng thay thế cho
sự tập thành phép tắc xã giao. Cư xử theo phép xã giao có thể được xem là
phương tiện để giữ quan hệ với những người mà ta không tìm kiếm sự thân
tình. Điều đó đặc biệt hữu ích khi người trưởng thành và thanh thiếu niên,
đàn ông và đàn bà, các giai tầng trên và dưới tách bạch rõ ràng và khi cần
phải có chuẩn mực để dàn xếp trao đổi qua những lằn ranh này. Do vậy,
