họ đều thấy được sự lệch chuẩn ở chính họ minh chứng cho thiếu kinh
nghiệm và không tương xứng. Trong bối cảnh này, người lớn nóng lòng
mong con mình theo kịp nhóm bạn đồng lứa và do vậy bận tâm đến khả
năng thích ứng của đứa trẻ. Cả họ cũng có khuynh hướng phớt lờ và thậm
chí lấp liếm những khác biệt khó thấy giữa con mình và con người khác.
Những khác biệt như vậy có thể gây hồ nghi về sự thích ứng của chính bản
thân họ cũng như sự chính xác trong phản ứng của họ đối với các tín hiệu
liên quan đến việc giáo huấn con cái.
Với những điều kiện trên, đa số trẻ em học hỏi rất nhanh; chính những
uy quyền của người lớn vốn luôn đỡ đầu cho khả năng hiểu biết của trẻ (và
do vậy làm chậm mức độ phát triển của chúng) có lẽ không mấy ấn tượng
đối với bọn trẻ hiện đại theo ngoại tại định hướng biết tỏ ra chững chạc
trong nhiều tình huống xã hội. Những trẻ này không e thẹn với người lớn
hay với người khác phái mà chúng đi cùng đến các buổi khiêu vũ và tiệc
tùng, những người chúng gặp mỗi ngày bên trong và ngoài trường. Hơn
nữa, khả năng thích nghi này chuẩn bị tinh thần cho trẻ trước một dạng thức
di động xã hội có phần không giống với kinh nghiệm tiến thân trong xã hội
của kiểu người hãnh tiến mới nổi ở môi trường nội tại định hướng. Kiểu
người hãnh tiến họa hoằn lắm mới hấp thu được cách cư xử tế nhị trong
giao tiếp và trí tuệ của chúng bạn mới - thậm chí còn bắt chước và phô
trương đến mức kệch cỡm. Người đó có thể hoặc giữ lại cung cách thô lậu
và thấp kém hoặc khổ sở học tác phong mới khi tiến thân; trong cả hai
trường hợp thì cách xử thế cứng nhắc, hạn hẹp của anh ta đều không giấu đi
được. Ngược lại, trẻ kiểu ngoại tại định hướng có thể xoay trở giữa đám bạn
mới với khả năng thích ứng gần như tự động trước các dấu hiệu khác biệt
tinh tế nhất của địa vị mới.
Ghi nhận những thành tựu tích cực của tính hòa đồng kiểu ngoại tại định
hướng này, ta hãy thôi không để ý đến những điều nhóm ngang hàng chỉ
dạy và khuyến khích mà quay sang xét tới những gì nó kìm hãm. Ngày nay
trẻ sáu tuổi trở lên đã biết nói câu - “nó cứ nghĩ nó giỏi lắm” (hay “nó tưởng
nó là ai đó oách lắm”) - điều này phản ánh vai trò của nhóm ngang hàng
