Hãy xem cách ánh sáng được xử lí: chúng ta cảm thấy như thể ánh
sáng tràn vào từ những cửa sổ ở phía bên phải bức tranh và chiếu sáng cô
gái bé nhỏ ở ngay chính giữa. Hãy xem cách cánh cửa mở ngỏ ở bối cảnh
mang một nguồn sáng khác vào bức tranh. Các thị nữ cũng nêu một số câu
hỏi quan trọng về không gian họa hình (pictorial space). Chúng ta phải
luôn nhớ rằng bề mặt của bức tranh là phẳng dẹt - bất cứ cảm thức nào về
không gian hoặc chiều sâu đều là ảo giác. Một số nghệ sĩ ít có hứng thú
trong việc cố tạo ra ảo giác về chiều sâu - hoặc ‘một cửa sổ mở ra thế giới’
như một số người gọi nó. Nhìn thêm một lần nữa vào bức tranh của Gentile
sẽ thấy rằng ít có ảo giác về không gian họa hình, những hình dạng được
phối hợp phẳng dẹt trên bề mặt tranh. Ngược lại, Velázquez tạo ra ảo giác
chiều sâu của căn phòng bằng cách sử dụng phương thức tiêu chuẩn của
phép viễn cảnh tuyến tính (linear perspective).
Nhưng còn nhiều điều hơn thế với bức tranh này. Chúng ta giả thiết
rằng những gì đang thưởng ngoạn là cái nhìn của Velázquez về bản thân và
những người ngồi làm mẫu cho ông trong tấm gương ông đang dùng để tự
họa. Điều này có thể giải thích tại sao ánh sáng tới từ bên phải hơn là từ
bên trái, là điều phổ biến hơn trong nghệ thuật phương Tây - chúng ta đang
nhìn một hình ảnh trong gương của cảnh tượng có thật. Nhưng vua và
hoàng hậu xuất hiện trong tấm gương ở bức vách phía sau. Vậy thực sự
Velázquez đang vẽ ai? Chúng ta có thể nghĩ đó là cô gái nhỏ, bởi cô là
trung tâm sàn diễn và được rọi sáng, nhưng nghệ sĩ đang nhìn ra bên ngoài
cô, có lẽ hướng về những hình dạng chúng ta thấy trên tấm gương. Chúng
ta, những người xem tranh, được lôi cuốn vào trong tập hợp đa phức của
những mối tương quan về không gian và về bố cục khi nghệ sĩ nhìn chúng
ta - như thể ông đang vẽ bức chân dung của chúng ta và chúng ta nhìn lại,
đóng vai trò của nhà vua và hoàng hậu được phản ánh trong tấm gương.
Khía cạnh này của bức tranh nêu lên một số đề xuất quan trọng của lịch sử
nghệ thuật.
Đặc biệt, có ý niệm về nghệ thuật như là ảo giác - những gì chúng ta
đang thực sự nhìn vào là những nét cọ trên tấm vải vẽ; phần còn lại được
