9
Triết lý với cây búa
N
ăm 1888, năm cuối cùng cuộc sống lành mạnh của Nietzsche, là rất hiệu
quả, nhưng theo một cách ngày càng kỳ lạ. Những gì đáng lẽ đã là quan
trọng nhất của cuốn sách, Đánh giá lại tất cả các giá trị, được bắt đầu và bị
bỏ rơi, không phải như người ta có thể nghi ngờ là do tác giả kiệt sức, mà là
vì cuối cùng Nietzsche cảm thấy bối rối. Các cụm từ thường được sử dụng
về sự trở lại ngây thơ, sự ra đời của ý thức mới,… với ông dường như có vẻ
trống rỗng hơn bao giờ hết, nếu ông không sao thể hiện được chúng dưới
hình thức nghệ thuật. Vì vậy, ông đã hiến mình cho những cuộc luận chiến
xa hơn, bằng một phong cách rõ ràng khắc nghiệt thậm chí chưa bao giờ
đạt đến trước đây. Hoàn toàn sai lầm nếu tuyên bố, như một số nhà bình
luận đã làm, rằng ông làm giảm giá trị những gì mình đã nói bằng cách biến
nó thành các khẩu hiệu.
Dù vậy, những luận chiến này cứ trở đi trở lại trong một vòng tròn bi
thương, khi ông kết thúc chuỗi giải thích về những nhân vật vĩ đại, những
người ông đã bận tâm suốt cuộc đời mình. Có hai cuốn sách mỏng về
Wagner, tác động của ông ta, như một cá nhân cũng như một nghệ sĩ, mà
ông chưa bao giờ thoát ra được. Cuốn đầu tiên, Trường hợp Wagner, sắc
sảo và vui tươi, và tác động tổng thể của nó, như những nhà bình luận
thông minh nhất, Thomas Mann chẳng hạn, đã chỉ ra, là bài tán dương bị
đảo ngược kỳ lạ. Khá nhiều lời ca tụng thậm chí không bị đảo ngược. Có vẻ
