Không chỉ hàng thiên niên kỷ gắn bó với một tập hợp giá trị ăn sâu là
những gì làm cho điều này trở nên kỳ cục đến thế. Với ý tưởng mong muốn
cực đoan ấy, tức là biết thứ mà người ta muốn, phi chân lý, có một phẩm
chất ngu đần về nó. Nên hoàn toàn có thể hiểu được khi nói rằng người ta
muốn không hiểu biết về một vấn đề nào đó, hoặc là không quan tâm đến
sự thật về nó có thể là gì. Chúng ta vẫn thường xuyên làm như thế. Nhưng
nếu nói ra hoặc tuyên bố rằng người ta muốn sự dối trá về điều gì đó là sẽ
lao ngay vào một nghịch lý về logic. Đó là hoàn toàn khác với sự tự mãn trì
trệ về việc thiếu nghiêm khắc mà với nó người ta tìm kiếm chân lý, như hầu
hết mọi người vẫn vậy về tất cả các vấn đề quan trọng. Và nó cũng khác
với việc muốn tin vào những gì mà trên thực tế là sai, mặc dù chúng ta
không biết điều đó. Không có gì lạ khi nói ‘Nhiều thứ trong số những niềm
tin của tôi là sai’, mà bất kỳ một người lành mạnh nào cũng sẽ đồng ý.
Nhưng sẽ là vô cùng kỳ cục nếu nói ‘Nhiều thứ trong các niềm tin của tôi là
sai, bao gồm những thứ như sau…’ và rồi dẫn ra một danh sách. Vì khi nói
cái gì đó sai lầm là nói rằng người ta không tin nó.
Tôi đang lãng phí công sức vào vấn đề này bởi vì Nietzsche dường
như cho rằng chúng ta có thể khảo sát vấn đề tại sao chúng ta lại có khát
vọng với chân lý, tức là với việc tán thành các tuyên bố chân lý về những gì
chúng ta đã, hoặc nghĩ rằng chúng ta đã, biết chắc. Nếu ông không định nói
như thế, thì ông đã bị lẫn lộn. Cứ cho là ông không nói như thế, vậy ông
muốn nói điều gì? Ông vẫn tiếp tục (một cung cách đặc trưng) thay đổi chủ
đề với một tốc độ mà ta không thể theo kịp nếu không cẩn thận, về những
gì ông đang khảo sát. Vì vậy, trong phần 2, ông chuyển sang một loạt các
vấn đề, được tìm kiếm nhiều nhất trong số đó là ‘niềm tin vào các giá trị
đối lập’ của các nhà siêu hình học. Ông sắc sảo chỉ ra rằng các nhà siêu
hình, những người mà ông đã công kích kể từ khi ông không còn là một
nhà siêu hình trong BT, mặc dù họ có khuynh hướng cho rằng họ nghi ngờ
tất cả mọi thứ có thể, không đặt thành vấn đề về khả năng rút ra một điều gì
đó từ cái đối lập của nó. Ví dụ, vì họ phủ nhận rằng lòng vị tha có thể xuất
hiện từ sự ích kỷ, sự thanh khiết của trái tim nảy sinh từ thèm khát nhục
