104
BỘ SÁCH KỂ CHUYỆN DANH NHÂN VIỆT NAM
Không một ai dám trả lời, chỉ kín đáo gật đầu. Một trái bom đã nổ ra
gây chấn động cả Hà Nội. Đó là tập thơ Chiêu hồn nước của cậu trò mới
17 tuổi. Mọi người bí mật chuyền tay nhau đọc và khóc.
Phạm Tất Đắc sinh ngày 15/5/1909 tại làng Rũng Kim, tổng Công Xá,
phủ Lý Nhân (nay thuộc Nam Hà), con trai của ông Phạm Văn Hạnh và
bà Lê Thị Giáo. Anh thi đậu bằng sơ học và vào học trường Bưởi từ năm
1923. Do ảnh hưởng của phong trào yêu nước, anh cùng bạn bè trong lớp
tham gia bãi khóa để tang cụ Phan Châu Trinh, cụ Lương Văn Can và
bị nhà trường gọi lên răn đe, dọa đuổi học. Nhưng anh không sợ vì cảm
nhận việc làm của mình là đúng. Để thức tỉnh mọi người trước cái nhục
mất nước, cậu học trò 16 tuổi đêm đêm chong đèn nghiến răng, gạt nước
mắt mà viết tác phẩm Chiêu hồn nước - dài 198 câu thơ song thất lục bát.
Viết xong, Phạm Tất Đắc đem đến nhà in Thanh Niên ở phố Hàng Bông
thuê in. Sách ra đời chỉ dày 50 trang. Mọi người đồn vang, kháo nhau
đến nhà in tìm mua. Thực dân Pháp đánh hơi được ra lệnh tịch thu. Và
tác giả lập tức bị bắt.
Chiêu hồn nước - ảnh hưởng tầng lớp lao khổ thời Pháp thuộc