129
TẬP 6: DANH NHÂN CÁCH MẠNG VIỆT NAM
xông lên tát vào mặt tên giám binh và cướp súng của hắn, bẻ làm đôi.
Đoàn biểu tình buộc phải đánh trả lại quân thù...”
(1)
.
Cuộc biểu dương lực lượng lở trời lở đất này đã tiếp tục lan rộng đến
nhiều nơi khác trong cả nước... mà đỉnh cao là cuộc biểu tình ở Hưng
Nguyên (Nghệ An) nổ ra ngày 12/9/1930. Có nơi đã giành được chính
quyền, dựng nền Xô Viết công nông dưới ngọn cờ lãnh đạo của Đảng.
Khiếp đảm trước sự lớn mạnh như thác đổ, sóng dậy của quần chúng lao
khổ, thực dân Pháp đã đàn áp đẫm máu. Chúng đã hai lần sử dụng máy
bay để ném bom ngăn chận các đoàn biểu tình Hưng Nguyên: 214 người
bị tàn sát dã man và hàng trăm người bị thương! Nhưng thân phận bần
cùng ấy đã quyết đổ dòng màu nóng để ươm mầm tự do cho ngàn đời
sau. Trong bài Văn tế truy điệu liệt sĩ trong phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh
đã viết những dòng thống thiết:
...
Nghĩ tới tụi quan trường thêm héo ruột, bán nòi buôn giống, cốt cầu cạnh
quan cao bổng hậu, thân tự do cam chịu ách cúi lòn;
Trông ra đế quốc những căm gan, róc thịt moi xương, ngón tham tàn thuế
nặng sưu cao, ôm súng đạn phỉnh phờ công bảo hộ.
Chói lọi bấy tấm gương ái quốc, bốn mặt phong trào xô đẩy, công nông binh
đều tay vỗ dậy, trống biểu tình đánh dội núi sông vang;
Mới mẻ thay mảnh đất Việt Nam, một vùng không khí mịt mù, Trung Nam
Bắc khắp mặt reo hò, cờ cách mạng cắm đầy đất đỏ.
...
Trước cao trào cách mạng và Xô Viết Nghệ Tĩnh đang bị đàn áp, để
tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, Ban chấp hành Trung ương triệu tập
Hội nghị lần thứ hai tại Sài Gòn dưới sự chủ tọa của đồng chí Trần Phú.
Nguyễn Phong Sắc đi xe lửa vào Nam. Họp xong, tháng 3/1931, khi
từ Sài Gòn ra Vinh, để tiếp tục đi Hà Nội, Hải Phòng phổ biến Nghị
(1)
Vinh - Bến Thủy, Bùi Thiết - NXB Văn Hóa - 1984, trang 107-108).
