139
TẬP 6: DANH NHÂN CÁCH MẠNG VIỆT NAM
luống cuống. Phải mất mười mấy nhát gươm hắn mới chém được đầu
người cộng sản trung kiên.
Khí thiêng nay đã về trời...
Bất chấp sự đe dọa của thực dân, khắp nơi đã làm lễ truy điệu Nguyễn
Nghiêm. Một đồng chí của anh là Trần Kinh Luân, sinh năm 1896, người
xã Phổ Cường, huyện Phổ Đức (Quảng Ngãi) có làm bài văn truy điệu
anh mà nhiều người còn nhớ mãi:
...
Nhớ lúc còn nằm trong ngục thất, vẫn tranh thủ tuyên
truyền binh lính, nhắc nhở anh em;
Đến khi ra chốn pháp trường, vẫn ung dung vĩnh biệt cõi
trần, ngâm thơ giã bạn.
...
Người không còn, danh tiếng vẫn còn, còn mãi với Trà
Giang, Bút Lĩnh.
Một người xướng, ngàn vạn người tiếp ứng, quyết phục thù
nối chí ngày mai;
Một kẻ ngã, ức triệu người đứng lên, thề xé thịt phanh thây
chúng nó.
Than ôi!
Hạc bay bổng lên non
Ngọc chìm sâu xuống bể!
Nhưng niềm mơ ước cháy bỏng trong tâm can của Nguyễn Nghiêm
chỉ gần 15 năm sau đã trở thành hiện thực. Cuộc cách mạng tháng Tám
do đồng chí của anh lãnh đạo đã lật đổ ách thống trị gần 100 năm của
quân cướp nước. Còn số phận của Tuần phủ Nguyễn Bá Trác thì sao?
Bấy giờ, nhân dân quyết định bắt y phải đền tội, phải trả nợ máu đã vay!
Hiện nay, tại Quảng Ngãi có trường học và con đường được mang tên
người cộng sản Nguyễn Nghiêm - bất tử ở tuổi 28.
