DANH NHÂN ĐẤT VIỆT - Trang 49

chiếm Bình Kiều (Triệu Sơn, Thanh Hóa) là con cháu Ngô Vương. Đinh
Bộ Lĩnh đã dùng mưu hàng phục được Ngô Nhật Khánh, hàng phục được
cả Ngô Xương Xí.
Đinh Bộ Lĩnh đi tới đâu, đều được nhân dân góp sức ủng hộ tới đó. Với
những sứ quân mạnh như Đỗ Cảnh Thạc, Nguyễn Siêu, ông đã dùng cung
kiếm tiến quân kết hợp với mưu lược. Đỗ Cảnh Thạc chiếm vùng Đỗ Đông
Giang (Thanh Oai, Hà Tây) có cung thành chắc chắn và hào sâu bao quanh.
Theo thần phả Độc nhĩ đại vương, Đỗ Cảnh Thạc là người trí dũng mưu
lược, nên phải bàn mưu tính kế mà đánh. Ban đêm, Đinh Bộ Lĩnh cho quân
bao vây 4 mặt thành và tiến đánh bất ngờ. Đỗ Cảnh Thạc quân tướng không
ứng cứu được nhau, bèn bỏ thành chạy. Hai bên giao tranh hơn một năm
sau, Đỗ Cảnh Thạc bị thua. Nguyễn Siêu chiếm Tây Phù Liệt (Thanh Trì,
Hà Nội). Đinh Bộ Lĩnh bày binh bố trận giao chiến. Nguyễn Siêu thua, phải
ngầm qua sông xin cứu viện sứ quân khác. Đinh Bộ Lĩnh biết tin, bèn sai
võ sĩ nửa đêm phóng lửa đốt doanh trại. Quân Nguyễn Siêu tan. Các sứ
quân Kiều Công Hãn, Kiều Thuận, Nguyễn Thủ Tiệp, Phạm Bạch Hổ... đã
thất bại ngay từ trận đánh đầu của Đinh Bộ Lĩnh. Đất nước thống nhất.
Loạn 12 sứ quân đã dẹp xong.
Năm 968 Đinh Bộ Lĩnh được suy tôn lên ngôi Vua, ông lấy hiệu là Tiên
Hoàng đế, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, lấy Hoa Lư làm kinh đô. Tháng
mười năm 979, ông bị chi hậu nội nhân Đỗ Thích giết, thọ 56 tuổi, táng ở
sơn lăng Trường Yên.
Vì công lao của Đinh Bộ Lĩnh, nhà sử học Lê Văn Hưu viết trong * Đại
Việt sử ký toàn thư: "Tiên Hoàng nhờ có tài năng sáng suốt hơn người,
dũng cảm mưu lược nhất đời, đương lúc nước Việt ta không có chủ, các
hùng trưởng cát cứ, một phen cất quân mà mười hai sứ phục hết. Vua mở
nước dựng đô, đổi xưng Hoàng Đế, đặt trăm quan, lập sáu quân, chế độ gần
đầy đủ, có lẽ ý Trời vì nước Việt ta mà sinh bậc thánh triết...
Đinh Bộ Lĩnh, ông Vua xứ hoa lau, người lớn lên trong thời bình, lập
nghiệp trong dẹp loạn, đã xứng đáng là người giữ vị trí trụ cột trong việc
củng cố quốc gia thống nhất, tập quyền trong thế kỷ thứ 10.
Đinh Bộ Lĩnh là người tạo tiền đề cho thắng lợi của cuộc kháng chiến