DANH NHÂN ĐẤT VIỆT - Trang 81

Ba kêu oan ức lòng chồng
Bốn xin vẻn vẹn sở công lệnh này.
"Trưng Trắc là người can đảm, hùng dũng" (lời thừa nhận của bộ chính sử
chép về cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng vào loại cổ nhất của Trung Quốc) đã
cùng em gái đứng đầu cuộc khởi nghĩa liên kết được sức mạnh toàn dân
(trong đó có đông đảo phụ nữ, như các nữ tướng: Thánh Thiên, Lê Chân,
Bát Nàn, Thiều Hoa...) và toàn quốc (không chỉ gồm Giao Chỉ, Cửu Chân,
Nhật Nam là miền đất Việt Nam ngày nay, từ nam Trung Bộ trở ra, mà cả
đất Hợp Phố bây giờ là nam Quảng Đông - Trung Quốc).
Chỉ trong một thời gian ngắn, Hai Bà Trưng đã quét sạch giặc thù khỏi bờ
cõi và được tôn làm vua, đứng đầu đất nước độc lập trong thời gian ba năm.
Sau đó, nhà Hán sai lão danh tướng Phục Ba tướng quân Mã Viện cầm đầu
đại quân sang tái xâm lược, Hai Bà Trưng đã dũng cảm đương đầu cùng
quân giặc, tổ chức kháng chiến đánh những trận lớn từ Tây Vu, Lãng Bạc
đến Cấm Khê và cuối cùng đã hy sinh anh dũng vào mùa hè năm Quý Mão
(năm 43 sau công nguyên), để lại tấm gương oanh liệt nghìn thu. Hiện nay
ở nhiều địa phương trong cả nước có đền thờ Hai Bà Trưng và các tướng
lĩnh của Hai Bà.
Giáo sư sử học Lê Văn Lan
(Văn hóa tổng hợp)