không đồng ý với vũ trụ đa trọng nhiều tầng của Tegmark, một điều chắc chắn
là cuốn sách của ông là một cuốn sách rất hấp dẫn.
3.10 Giải đáp một số thắc mắc
Mặc dầu tôi cảm thấy rất biết ơn những phản hồi tích cực mà tôi nhận được
từ các đồng nghiệp, các nhà phê bình và những người khác trên web, cuốn sách
của tôi cũng đã nhận được một số phê phán kịch liệt, tập trung vào các câu hỏi
sau:
Hỏi: Liệu các vũ trụ song song là khoa học hay chỉ là tư biện?
Đáp: Trước hết, xin lưu ý cuốn sách của tôi không tuyên bố rằng các vũ trụ
song song tồn tại. Thay vào đó, tất cả các lập luận của tôi liên quan đến những
gì gọi là "modus ponens": rằng nếu X hàm ý Y và X là đúng, thì Y cũng phải
đúng. Đặc biệt, tôi cho rằng nếu một lý thuyết khoa học X có đủ sự hỗ trợ thực
nghiệm để chúng ta thực hiện nó một cách nghiêm túc, thì chúng ta cũng phải
nghiêm túc xem xét tất cả các dự đoán của nó Y, ngay cả khi những dự đoán
này là không thể kiểm tra được (ví dụ như các vũ trụ song song). Nói cách
khác, tôi cho rằng vũ trụ song song không phải là một lý thuyết khoa học, mà
là tiên đoán của một số lý thuyết khoa học. Cụ thể, tôi cho rằng có bốn hàm
nghĩa:
1. Thông trướng vũ trụ nói chung hàm ý vũ trụ đa trọng tầng I
2. Thông trướng + huyền cảnh quan (string landscape), nói chung, hàm ý vũ trụ
đa trọng tầng II
3. Cơ học lượng tử thống nhất hàm ý vũ trụ đa trọng tầng III
4. Giả thuyết Vũ trụ Toán học hàm ý vũ trụ đa trọng tầng IV
Nói cách khác, điểm chính mà nhiều nhà bình luận bỏ lỡ là các vũ trụ song
song không phải là những lý thuyết khoa học, mà là những dự đoán về một số
lý thuyết, như thông trướng vũ trụ học, có tính khoa học bởi vì chúng đề ra
những dự đoán khả dĩ trắc nghiệm về những sự vật chúng ta quan sát được,
như các đo lường nền vi sóng vũ trụ bằng cách sử dụng vệ tinh Planck. Con
người chúng ta không ngừng đánh giá thấp kích thước vũ trụ của chúng ta
bằng cách giả định rằng mọi thứ đương thời khả dĩ quan sát là tất cả những tồn
tại sở hữu. Dầu chúng ta có cảm giác thoải mái trong một thực tế nhỏ bé như
thế nào, chúng ta không thể tự chọn không tham gia dự đoán khoa học chỉ vì
chúng ta không thích chúng: công việc của chúng ta là các nhà khoa học không
