225
VUA DUY TÂN VÀ MỘT KẾT CỤC BI THẢM
không biết), xúc động tột độ, khi được cầm bản sao tờ giấy báo tử
trong tay, mới biết rằng, ông của bà bị quân đội xử bắn trên trận
tuyến vì tội đào ngũ và tuyên truyền cộng sản, chống chiến tranh,
mà cho đến giờ bà không biết người ông chết vì sao và ở đâu. Nay,
biết nơi chốn và ngày giờ xử bắn, thể nào bà sẽ lên đường đi tìm
phần mộ.
Một người đàn ông khác, khoảng sáu mươi tuổi, cũng chỉ nghe
truyền miệng trong gia đình là ông nội bị ngựa đá chết, không
biết nhiều hơn. Cha của ông không có điều kiện và thì giờ để đi
tìm tòi dấu vết người thất lạc tin tức. Sau nhiều tháng cất công
lần mò phanh phui từng dấu vết tại nhiều làng mạc, ông ta cũng
sửng sốt khi tìm được trong văn khố một bản văn kiện của quân
đội, cho biết ông nội mình đã chiến đấu nhiều năm trong đơn vị
kỵ binh của đơn vị thuộc địa, được phong thưởng huân chương.
Ông đến văn khố xin một văn kiện khác, để biết nguyên do cái
chết và nơi chôn cất ông nội, rồi đi tìm mộ phần. Đại chiến thứ
nhất vẫn còn hiện hữu trong trí óc con người, qua hai ba thế hệ,
là thế.
Sự kết thúc Đệ nhất thế chiến đem lại cho nước Đức một hình
phạt nặng nề, vì Đức bị nhận lãnh trách nhiệm gây chiến lớn nhất.
Chế độ quân chủ Đức bị bãi bỏ. Wilhelm II là vua cuối cùng của đế
quốc quân chủ Đức.
Đế quốc Áo-Hung cũng bị giải tán bởi hiệp ước Saint Germain-
en-Laye vào ngày 10.09. 1919, đồng thời trục “Liên kết” (Anschluss)
giữa Áo và Đức bị cấm hẳn.
Tại Hội nghị Hòa bình họp tại Versailles từ ngày 18.01.1919
đến ngày 21.01.1920 của phe thắng trận, điều khiển bởi năm
