247
VUA DUY TÂN VÀ MỘT KẾT CỤC BI THẢM
mỉa mai..
. “cái viện Hàn lâm ở góc đường...”, vì kể từ khi thống
chế Pétain và đại tướng Weygand đầu hàng quân Đức, dân chúng
trên đảo rất ngỡ ngàng, thêm nữa, mọi tin tức thời sự đều bị cắt,
không có máy bay, không có thư, không có tàu thuyền, các máy
truyền thanh yếu không bắt được sóng, đời sống như bị tê liệt, chỉ
có bộ máy tuyên truyền cho chính sách của Vichy là hoạt động.
Những người có ý kiến phản đối sự đầu hàng nhục nhã thì bị đàn
áp, giết chết.
Sự kiện nước Anh chơi ván bài nước đôi với tướng de Gaulle,
một mặt thì là Đồng minh, mặt kia thì tìm cách ném đá giấu tay,
đã lộ rõ trong giai đoạn chiến tranh. Vua Duy Tân và Docteur
Estrade cung cấp nhiều tin cho lực lượng kháng chiến Pháp,
nhưng những tin tức ấy đều bị trạm liên lạc của Anh ở đảo
Maurice giữ lại, không chuyển đi, thậm chí trạm Maurice còn
đánh lừa các trạm khác bằng cách giả danh trạm phát thanh của
Lực lượng de Gaulle.
Thống đốc Aubert và giám đốc văn phòng Pillet ký giấy tống
giam vua Duy Tân ngày 07 tháng 5 năm 1942 với một giọng văn
miệt thị khinh bỉ, tước luôn danh dự hoàng tử của vua Duy Tân và
vua Thành Thái, chỉ nêu tên, tôi chép nguyên văn như sau, luôn
cả lỗi chính tả:
“Décision n°880 – Article 1: Est prononcé, à compter de la
date de la présente décision, l‘internement administratif dans le
bâtiment visé au Parag.B de l‘arrêté n°1659 du 19 novembre 1940
du sieur Vinh-San, né à Hue (Annam) le 3 août 1900, fils de Buu-
Lan et de Nguyen-Thi-Dind, résident à Saint-Denis.
Saint-Denis, le 7 mai 1942 – Le gouverneur P. Aubert”
