59
T Ạ I S A O M Ấ T N Ư Ớ C T H Ờ I T Ự Đ Ứ C ?
văn hóa Trung Hoa và chỉ biết áp dụng cho những vấn đề xã hội
thời bấy giờ các giải pháp chứa đựng trong các sách thánh hiền”.
Tóm lại, sự kiện quan quân triều đình liên kết với quân Pháp
đánh dẹp phong trào Văn Thân, làm cho tầng lớp bảo hoàng cay
đắng, tình trạng “thù trong giặc ngoài” càng làm cho triều đình
Tự Đức suy yếu thêm.
Thêm vào đó, qua vụ “Hồng Bảo” (con trai trưởng của Thiệu
Trị, không được lên nối ngôi, bị bắt giam vì bị buộc tội thông ước
với nước ngoài để gây chiến tranh, rồi thắt cổ chết sau ba năm bị
Tự Đức cho giam cầm, năm 1854), rồi đến vụ “loạn Chày vôi” của
Đoàn Trung và Đinh Đạo (con của Hồng Bảo) năm 1866, vua Tự
Đức thấy hiểm họa còn quá gần, cho giết hết cả gia đình Hồng
Bảo, đã làm cho một phần quan lại triều đình và tầng lớp thân hào
nhân sĩ mất cảm tình, cùng làm cho giáo dân thêm bất mãn, vì họ
bị nghi ngờ đã liên kết với toàn gia Hồng Bảo để lật đổ nhà vua.
Công việc ngoại giao cầu viện trợ Tàu cũng không xong, vì
trung tá Fournier, đại diện Pháp, ký với Lý Hồng Chương bản Hòa
ước Thiên Tân ngày 18 tháng 4 năm Giáp Thân (1884), nước Tàu
rút hết quân đóng ở miền Bắc, và công nhận quyền cai trị của
Pháp trên đất Việt Nam.
4. Hòa ước Patenôtre tháng 5 Giáp Thân (1884)
Traité d’amitié et de bon voisinage 06.06.1884
Tôi xin nhắc lại nơi đây cho rõ sự kiện. Sau khi vua Hiệp Hòa bị
bức tử bằng thuốc độc, triều đình lập hoàng tử Ưng Đăng, 15 tuổi,
