60
D Ấ U X Ư A
lên ngôi ngày 02.12.1883 (tức là mồng 3 tháng 11 năm Quý Mùi)
lấy hiệu là Kiến Phúc. Nhưng mới được tám tháng thì vua Kiến
Phúc chết ngày 31.07.1884,
1
hưởng dương 16 tuổi.
Chỉ hai tháng sau khi vua Kiến Phúc qua đời, hòa ước Patenôtre
gồm có 19 điều khoản, được ký kết giữa Jules Patenôtre đại sứ đặc
nhiệm của Pháp và Phụ chính đại thần thứ nhất kiêm Thượng thư
Bộ Hình Nguyễn Văn Tường, Thượng thư Bộ Hộ Phạm Thận Duật,
Thượng thư Bộ Công Tôn Thất Phan, đại diện triều đình Huế, thay
thế cho các hiệp ước đã ký ngày 15.03, 31.08. và 23.11.1874.
Trong biên bản trao đổi văn bản hòa ước viết bằng hai thứ
chữ Pháp và Hán giữa hai bên, phía Pháp có Khâm sứ Hector, đại
diện cho tướng Charles-Auguste-Louis Warnet (1828-1913), Tổng
chỉ huy quân đội Pháp tại Tonkin (commandant en Chef le Corps
du Tonkin) kiêm nhiệm chức Tổng trú sứ nước Cộng hòa Pháp
(résident général de la République Française), phía triều đình Huế
có hai quan Nguyễn Hữu Độ và Nguyễn Thuật, đại diện cho vua
Đồng Khánh mới lên ngôi được hai mươi ngày, cùng ký nhận.
Chính quyền Pháp tại Paris không đồng ý với nội dung, cách
hành văn và những sửa đổi của Harmand năm trước, ra lệnh cho
Patenôtre viết lại những điều khoản cơ bản cho chỉnh ý, đồng thời
đưa ra những yêu sách mới.
Điều I: Annam công nhận và chấp nhận sự bảo hộ của nước
Pháp. Nước Pháp thay mặt Annam trên mọi quan hệ ngoại giao.
Dân Annam ở ngoại quốc được đặt dưới sự bảo hộ của nước Pháp.
1 Tức là mồng 10 tháng 6 năm Giáp Thân, theo Nguyễn Phúc Tộc thế phả,
trang 383, 384, nxb. Thuận Hóa, Huế, 1995.
