Và khiến con mắc thêm lỗi lầm khác nữa.
Philip Larkin
Vậy là, theo ngụ ý của Philip Larkin, việc bạn làm hư con là điều không thể tránh khỏi
ư
? Điều này đúng ở mức độ nào đó. Mỗi thế hệ cha mẹ đều mắc phải rất nhiều sai lầm mới.
Mặc dù chúng ta không phải chịu trách nhiệm trước rất nhiều trong số các đặc điểm của
con, ví dụ như các đặc tính bẩm sinh hoặc nảy sinh do ảnh hưởng của trường lớp, bạn bè,
truyền thông và các giá trị văn hóa, nhưng nghiên cứu khẳng định rằng cha mẹ có ảnh
hưởng rất lớn đối với tính cách của con. Cha mẹ gây nhiều ảnh hưởng đến con hơn so với
yếu tố môi trường, vì vậy rất có thể, các vấn đề của con ít nhất cũng là một phần phản ứng
đối với mishegas của bạn.
Tôi vẫn thường thấy hình thức nuôi dạy con có chủ ý tốt nhưng lầm đường lạc lối? Có
một số hình thức như sau: nhóm cha mẹ “chúng ta đều bình đẳng” nản lòng mỗi khi con
không sẵn sàng hợp tác với các quy tắc hợp lý. Nhóm cha mẹ “đi thôi nào” hết sức khó xử
trước mong muốn của con là được ở nhà và nằm ườn ra giường. Cũng có những bậc cha mẹ
liên tục cảnh báo cho con về các mối nguy trong cuộc sống, nhưng chính họ lại bực mình
trước cảm giác sợ sệt của con; hay cũng có các bậc cha mẹ giỏi giang tỏ ra vô cùng khó chịu
khi con thiếu tham vọng. Cũng có những gia đình mà cha mẹ phải chắn răng chịu đựng nỗi
oán giận trong lòng để mong con được vui vẻ, vậy mà họ vẫn phải tự hỏi tại sao con lại u
sầu đến thế. Và cuối cùng là các bậc cha mẹ “tôi, tôi, tôi” coi con cái là thành quả của cá
nhân, nhưng họ lại không chịu chỉ dẫn và kiểm soát trẻ.
Tin tốt lành là bạn có thể hạn chế sự tổn hại đối với con nếu sẵn lòng thừa nhận
mishegas của mình. Rất có thể, cũng giống như nhiều người khác, bạn đem theo vết ố của
sự điên rồ cho đến khi bạn làm cha, làm mẹ. Trong thế giới chỉ có người lớn, những người
lớn khác có thể chịu đựng chủ nghĩa cầu toàn, trạng thái ủ rũ, lười biếng, mất kiên nhẫn
hoặc mong muốn được yêu mến của bạn. Bạn cũng có thể trở thành chuyên gia trong việc
biện minh cho những đặc điểm xấu này. Nhưng với con trẻ, sự hợp lý hóa trở nên vô nghĩa.
Thay vì được cảm thông, bạn sẽ nhận được thái độ của con ngay lập tức. Bạn có nhu nhược
không? Trẻ sẽ lấn át bạn nếu bạn không cứng rắn. Bạn có tính khí thất thường ư? Vậy thì
tính khí của trẻ sẽ thất thường hơn đấy. Bạn tự hào ư? Trẻ sẽ kiểm tra sự khiêm nhường của
bạn mỗi khi bạn đưa con gặp gỡ mọi người. Đặc điểm tính cách của bạn sẽ quay trở lại với
bạn khi bạn làm cha làm mẹ, và đặc điểm đó sẽ được phản ánh rõ nét trong hành vi của
con.
Thông thường, cha mẹ không thấy được mishegas của mình, nhưng người ngoài cuộc lại
thấy rất rõ điều đó. Tôi vẫn nhớ rằng, trong một buổi học về phương pháp nuôi dạy trẻ, một
ông bố có tâm sự về các vấn đề mà vợ anh đang gặp phải với Jerome - cậu con trai 10 tuổi
của họ:
Jerome là một đứa trẻ cực kỳ tự phụ và xấc láo. Hôm qua, thằng nhỏ lấy 10 đô la
trong ví của mẹ và tự đi mua bánh trong cửa hàng Burger King. Khi Beth vào phòng
