- Hai trò sức học ngang nhau, một trò 11 tuổi, một trò 15 tuổi, mà cùng
được một số điểm như sau, thì có phải là hẹp với trò nhỏ tuổi không ?
- Có nhiều trò thuộc bài nhưng vì quá e-lệ, lên tới bảng là hồi-hộp, líu
lưỡi lại, ấp a ấp úng, bị một điểm xấu. Trò đó có đáng trách không ?
- Trẻ nhờ anh chị « gà » cho một bài toán, được 18 điểm – 18 điểm đó
có gì là vinh không ?
Huống hồ chính ông giáo khi cho điểm lại vội vàng thì còn làm sao mà
công bằng được nữa ? Mà không vội-vàng sao được ? Tại nhiều trường tư và
công bây giờ, không thiếu gì những lớp 80 trò, 100 trò. Ông giáo mỗi ngày
chỉ chấm hai bài thôi cũng phải đọc 160-200 tập rồi, thì giờ đâu mà coi kỹ ?
Lại có những giáo-sư dạy bảy lớp Việt-ngữ hoặc mười hai lớp toán, mỗi lớp
trên bảy chục trò. Như vậy, những điểm các ông ấy phê trên bài học-sinh, có
giá trị ra sao, khỏi cần xét cũng biết.
Sau cùng, mỗi giáo-sư có một cách cho điểm : ông cho rộng quá, bài
nào cũng 18 điểm trở lên ; ông cho hẹp quá, trò nào được 11 điểm tức như
trúng số độc đắc rồi ; ông này chỉ xét nội dung, ông kia lại chú trọng đến
hình-thức cùng cách trình bày…
Như vậy có khác gì những người bán thịt dùng những quả cân không
cùng chung một bản vị, có kí-lô chỉ nặng 800 gram, có kí-lô lại nặng tới
1.200 gram ?
Gần đây, giáo sư G. Mialaret, dạy khoa tâm lý ở đại học đường
Sorbonne (Ba-Lê) đã thí-nghiệm với cách sinh-viên thanh tra ở trường Cao-
đẳng sư phạm Saint-Cloud, về sự cho điểm ở một lớp thi tiểu học. Ông lựa
môn toán là môn mà cách cho điểm ít sai biệt nhất, vì một bài toán trúng thì
ai cũng phải nhận là trúng, chứ không như một bài luận, giáo sư nầy cho là
hay, giáo sư khác có thể cho là dở. Ông lại để các giáo sư chấm bài định
chung với nhau cách thức cho điểm. Có hết thảy 23 giáo sư, mỗi ông chấm
14 bài. Dưới đây (trang 155) là bảng ghi số điểm mỗi ông cho mỗi bài.
Bạn nhận thấy những điểm các giáo sư cho cùng một bài sai biệt nhau
có khi đến 10 điểm ; như bài D, giáo sư số 1 cho 10 điểm, các giáo sư số 7,
