ở trong hai gia đình, có khi hai xứ khác nhau. Điều quan trọng nhất là phải
tìm một có óc hiểu biết, không cố chấp, và can đảm biết lãnh trách-nhiệm,
lại cùng nhắm một mục-đích với mình. Một người như vậy thì trong hoàn
cảnh nào cũng là nguồn hạnh-phúc hoặc an-ủi cho thân nhân.
Thời kỳ thứ ba là thời kỳ sống chung. Trong bài tựa cuốn Giúp chồng
thành công tôi đã nói hạnh-phúc trong hôn nhân không phải là một vật trên
trời rớt xuống. Nó là kết quả của sự gắng sức trong hàng chục năm của cả
hai bên. Vợ và chồng đều phải lần-lần tạo hạnh-phúc lẫn cho nhau, phải biết
hy sinh một phần hạnh phúc riêng của mình để xây dựng hạnh phúc chung.
Phải biết nhau, hiểu nhau rồi mới tìm cách hòa hợp với nhau được ; tới lúc
đó mới thật là yêu nhau. Sự hòa-hợp đó tốn rất nhiều công phu, và nhiều gia
đình tan rã chính vì không hiểu luật ấy, hoặc hiểu mà không đủ kiên nhẫn
thực hành.
Gây được hạnh phúc trong gia đình tức là đã thực hiện được bước đầu
trong sự dạy con, vì trẻ chỉ phát triển điều hòa trong không khí âu yếm và
vui vẻ. Alain nói : « Hạnh phúc là một đức ». André Berge nói : « Hạnh-
phúc là một bổn phận ». Hai lời đó đều chí lý.
2. Cha mẹ phải đoàn kết. Trường hợp cha mẹ ly dị nhau
Chưa thể hòa hợp với nhau về mọi phương diện thì ít nhất vợ chồng
cũng phải đoàn kết với nhau trong sự dạy con, thỏa thuận với nhau về quy
tắc giáo dục. Suy nghĩ kỹ, bàn tính với nhau đi rồi hãy áp dụng, và nếu
người nào có lầm lỗi thì phải nhận lỗi để cải thiện. Đừng có trống đánh xuôi,
kèn thổi ngược, cha thì bảo : « Chín giờ rồi, Bé đi ngủ đi ! » ; mẹ thì bảo :
« Đi ngủ gì sớm vậy ? Để nó ngồi chơi một chút nữa mà ! » ; cha thì cấm trẻ
ăn quà, mà mẹ thì dúi cho nó tiền mua bánh ; tệ hơn nữa, cha mới bắt trẻ
nằm xuống để hỏi tội thì mẹ chạy lại giật cái roi, bồng đứa nhỏ lên bảo :
« Phải con ông đâu, mà ông xót lòng ! Nó hư thì mặc nó với tôi ». Trong
tình trạng như vậy, đứa trẻ một là bị lôi kéo giữa hai sức tương phản mà hóa
sợ sệt không biết đâu để tránh ; hai là ranh mãnh đứng vào một phe nào đó
để lợi dụng tình thế mà hóa hư hỏng, mất dạy.
