Đứng về phương diện hạnh phúc của trẻ thì sự ly dị giữa cha mẹ rất nên
tránh, vì không có họa nào lớn hơn trừ cái họa mồ côi cả cha lẫn mẹ.
Tuy nhiên có những trường-hợp mà sự tiếp tục gượng gạo sống chung
chẳng có lợi gì cho cả vợ chồng lẫn con cái, thì ly-dị là một giải-pháp nên
nhận. Thà cưa một cánh tay còn hơn để cho chứng hoại thư lan qua khắp cả
cơ thể. Tất nhiên, trong trường-hợp đó, phải nghĩ đến con cái mà giảm tai
họa cho chúng. Hai bên phải thẳng thắn kể tình-trạng cho con cái hiểu, đừng
đổ lỗi cho nhau, và nếu trẻ đã lớn, thì cùng với trẻ tìm cách nào cho trẻ giữ
được cảm tình với cả hai bên. Không có chính sách nào tai hại, khả-ố bằng
kéo trẻ về phe mình, và xúi chúng thù ghét phe kia.
Sau khi ly-dị, phải để cho trẻ đi lại cả hai bên. Trước mặt chúng phải tỏ
ra vui-vẻ, đừng bắt chúng nghe những lời than thở, trách móc, mà cũng
đừng nghi ngờ bên kia chuộc lòng nó bằng cách nầy hay cách khác để chống
với mình. Bà Anna W.M. Wolf bảo rất ít cặp vợ chồng ly-dị giữ đúng được
như vây vì họ thường ganh ghét nhau, và bà khuyên những gia đình đó, vì
hạnh phúc của trẻ, tìm những nhà cố-vấn chuyên môn về tâm lý gia đình để
nhờ giải quyết giùm khi khó xử. Bên mình không có những nhà cố-vấn đó,
thì có thể hỏi ý kiến những cô bác có kinh-nghiệm, sáng-suốt mà ta biết là
không tự vị, không vào phe ai.
3. Trẻ hư là tại cha mẹ
Phải đoàn-kết, lại phải sáng-suốt, hiểu những luật sinh lý, tâm lý của
trẻ. Như tôi đã chỉ rõ trong các chương trên. Nghệ thuật làm cha mẹ cực kỳ
là khó, mà môn gia đình giáo dục, học hoài cũng không hết, đọc bao nhiêu
sách cũng không đủ. Ta phải rất thận trọng vì nhiều khi chính ta không hiểu
ta mà đã hại trẻ.
Dưới đây tôi mượn ít thí dụ của bác-sĩ Beverly trong cuốn Pour
comprendre nos enfants mettons-nous à leur place để bạn thấy những cảnh
thương tâm mà rán tránh cho con cái chúng ta.
